Abstrakt: |
Celem badania było określenie stopnia umiejętności komunikacyjnych i językowych u dzieci z zespołem Downa w wieku od czterech do ośmiu lat i ukazanie różnic indywidualnych w tym zakresie. Badaniem objęto 20 dzieci z zespołem Downa uczęszczających do krakowskich przedszkoli, 14 chłopców i 6 dziewcząt; 30% miało lekki, 70% umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego. Zastosowano obserwację, analizę dokumentacji psychologicznej i logopedycznej, wywiad; wykorzystano Kartę Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem K. Krakowiak i M. Panasiuk. Badanie przeprowadziły studentki pedagogiki specjalnej i Podyplomowego Studium Logopedycznego WSP w Krakowie: A. Wenc i E. Dadej. Stwierdzono, że u wszystkich dzieci rozwój mowy był opóźniony, występowały liczne wady; 40% opanowało umiejętność mówienia i rozumienia, 50% nie mówiło, ale rozumiało, 10% nie mówiło i nie rozumiało. W zakresie zachowań społecznych dzieci wykazywały stosunkowo wysoki poziom umiejętności. W zakresie porozumiewania się fonicznego umiejętności były zróżnicowane; 60% koncentrowało się na sygnałach mowy, 70% używało głosu jako sygnału kierowanego do otoczenia, 20% wyrażało nim stany wewnętrzne; 60% potrafiło naśladować dźwięki otoczenia, 55% kojarzyło wypowiadane słowa z desygnatami. W zakresie umiejętności mówienia 35% umiało powtarzać krótkie zdania, 50% tylko pojedyncze słowa; 20% chętnie powtarzało zasłyszane słowa; 30% potrafiło odtwarzać krótkie teksty. W zakresie umiejętności posługiwania się językiem mówionym 55% osiągnęło wyniki wskazujące na dominację przedjęzykowych form komunikacyjnych. W zakresie zachowań gestowo-mimicznych poziom 75% dzieci uznano za niewystarczający. Ogólna ocena zachowań komunikacyjnych wykazała, że 40% dzieci osiągnęło poziom wskazujący na możliwość nawiązania i utrzymania kontaktu z najbliższym otoczeniem. Stwierdzono, że żadne dziecko nie osiągnęło poziomu rozwoju mowy adekwatnego do wieku; istotną rolę w rozwoju umiejętności komunikacyjnych odgrywały własna aktywność dzieci i środowisko wychowawcze. |