Abstrakt: |
Celem badania było sprawdzenie, czy i jaki zachodzi związek między umiejętnościami interpersonalnymi psychoterapeutów a skutecznością psychoterapii indywidualnej. Badaniem objęto: grupę 40 pacjentów, w tym 27 kobiet oraz 13 mężczyzn; 67,5% badanych cierpiało na zaburzenia osobowości; 32,5% cechowały zaburzenia lękowe; grupę 40 terapeutów, w tym (również) 27 kobiet oraz 13 mężczyzn; w wieku od 26 do 65 lat (średnia wieku – 45 lat); średnia stażu wyniosła około osiem lat; 55% ukończyło specjalistyczne kursy, 12,5% ukończyło studio podyplomowe; 32,5% było studentami (najczęściej trzeciego roku) szkół psychoterapii; jedynie 32,5% terapeutów miało licencję uprawniającą do wykonywania zawodu. Do badania kwalifikowano osoby pozostające w relacji terapeutycznej od prawie pół roku; minimalny wiek pacjenta, który dopuszczał udział w badaniu, określono na poziomie 21 lat. Typ placówek, w których odbywała się terapia, był zróżnicowany (zarówno publiczne, jak i niepubliczne ośrodki służby zdrowia, rejonowe i przyszpitalne przychodnie, poradnie zdrowia psychicznego). W badaniu posłużono się Skalą Satysfakcji z Życia – SWLS Dienera i wsp. (ocena subiektywnego aspektu zdrowia psychicznego pacjenta), Kwestionariuszem Ogólnego Stanu Zdrowia GHQ-28 Goldbeerga (ocena obiektywnych przejawów zdrowia pacjenta), Kwestionariuszem Relacji Psychoterapeutycznej Truaxa i Carkhuffa (ocena umiejętności interpersonalnych terapeutów), Kwestionariuszem Kompetencji Zawodowych Terapeuty oraz Skalą Zaangażowania w Terapię (oba narzędzia autorstwa Szymczyk). W wyniku badania stwierdzono istotne związki: między wzrostem empatii terapeutów, którzy mieli licencję zawodową, a nasileniem stanu zdrowia psychicznego (satysfakcji z życia); między wzrostem empatii terapeutów, którzy nie mieli licencji zawodowej, a osłabieniem się objawów zaburzeń psychicznych (depresji). Analiza wyników nie wykazała istotnego statystycznie wpływu życzliwości i autentyczności licencjonowanych i nielicencjonowanych terapeutów na skuteczności terapii. Okazało się, że rodzaj szkoły terapeutycznej (jako jeden z czynników) warunkował ocenę terapeutów eklektycznych jako bardziej życzliwych (jednocześnie pacjenci odczuwali większą satysfakcję z życia oraz stwierdzono u nich mniejsze nasilenie objawów depresji). W przypadku terapeutów humanistyczno-egzystencjalnych nie wykazano związku między nasileniem ich życzliwości a wzrostem satysfakcji z życia pacjentów. |