Celem badania było poznanie poziomu wiedzy nauczycieli wychowawców na temat niedostosowania społecznego i wykorzystania jej w pracy z młodzieżą w szkole. Badaniem metodą anonimowej ankiety audytoryjnej objęto wszystkich 462 nauczycieli z wybranych losowo szkół lubelskich (średnia wieku 31 lat). Wśród badanych 39,7% pełniło funkcje nauczyciela i wychowawcy, 24,9% – nauczyciela, 22,1% – wychowawcy, 3,2% – dyrektora, 0,4% – nauczyciela i dyrektora, 10,4% – inne. Według badanych przyczynami niedostosowania społecznego były: niepowodzenia rodzinne – 71,9%, powielanie agresywnych wzorców – 69,5%, niepowodzenia szkolne – 60,2%, stres związany z nauką – 59,5%, nieumiejętność współżycia w grupie – 40,3%, zbyt duże wymagania – 35,7%, samotność – 31,2%, dla zabicia czasu – 28,4%. W opinii badanych młodzież w większości uczestniczyła w sytuacjach określanych jako niedostosowanie społeczne, najczęściej paliła papierosy – 67,1%, otrzymywała niepozytywne oceny – 60,8%, piła alkohol – 47%, wagarowała – 46,1%, przejawiała agresję w domu i w szkole – 44,2%; zwracano też uwagę na niepozytywne zachowania wobec rodziców – 45%, kradzieże, rozboje i pobicia poza szkołą – 21%; rzadko wskazywano branie narkotyków – 7,4%, podejmowanie prób samobójczych – 3,2%. Badani wskazywali następujące reakcje nauczycieli na zjawisko niedostosowania w szkole: rozmowę z uczniem – 82,3%, próbę odnalezienia przyczyny problemu – 59,7%, wezwanie rodziców – 40,5%, oddanie sprawy w ręce wychowawcy, dyrektora – 13,4%, obniżenie oceny ze sprawowania – 10%, zwiększenie rygoru w nauce – 3,2%, ograniczenie praw ucznia – 1,1%. Badani wskazywali działania zapobiegawcze: rozwinięcie zajęć pozalekcyjnych – 51,5%, wyeliminowanie strachu – 43,3%, zmianę programu nauczania – 39,4%, poprawę sytuacji materialnej nauczycieli – 29,4%, zmniejszenie dystansu w szkole – 29,2%. Jako osoby współpracujące z nauczycielem wskazywali: psychologa – 53,9%, rodziców – 50,9%, wychowawcę – 27,1%, kolegę – 23,8%, dyrektora – 21%, lekarza – 11,3%, katechetę – 8,9%, pielęgniarkę – 5,2%. Nauczyciele byli świadomi zagrożenia związanego z niedostosowaniem społecznym wśród młodzieży, obserwowali jej zachowania i potrafili je zdefiniować, ich reakcje na wystąpienie zjawiska były przemyślane.