Abstrakt: |
Celem badania było określenie świadomości językowej licealistów. W badaniu wzięli udział uczniowie klas pierwszych i czwartych Liceum Ogólnokształcącego w Płocku. Posłużono się kwestionariuszem ankiety, zawierającym dziewięć pytań (osiem zamkniętych): co, Twoim zdaniem, jest najważniejsze dla Polaka; co świadczy o polskości osób żyjących na stałe poza granicami kraju; czy język jest ważny dla Ciebie ze względu na to, że zaświadcza o związkach z narodem, świadczy o przynależności do państwa polskiego, podkreśla związki z kulturą przodków; co rozstrzyga o uznaniu jakiejś społeczności za naród; czy język powinien przyjmować zapożyczenia z języków obcych; jaki wpływ mają językoznawcy na sposób mówienia społeczeństwa; w jaki sposób powinno się odbywać ustalanie reguł poprawnościowych; kto powinien mieć decydujący wpływ na kształtowanie współczesnego języka polskiego; kogo w radiu lub w telewizji oraz z osób publicznych chętnie słuchasz, bo pięknie mówi po polsku. 1% pierwszoklasistów i 8% czwartoklasistów uznało język polski za najważniejszą wartość dla Polaka. Za najistotniejsze wartości uczniowie uważali natomiast udane życie rodzinne, sukcesy zawodowe. 60% respondentów twierdziło, że język jest elementem wyznaczającym przynależność do państwa. 17% uczniów klas pierwszych podkreślało, że język wyznacza związki człowieka z kulturą przodków (podobną opinię podzielało 75% maturzystów). Mimo że zapożyczanie jest jedną z form wzbogacania języka ojczystego, to wielu Polaków traktuje je jako zjawisko negatywne. Poglądy te odbiły się na opiniach uczniów – połowa z nich jest skłonna traktować zapożyczanie z języków obcych jako metodę bogacenia ojczystego słownictwa. Pozostali prezentowali postawę purystyczną i negowali korzyści płynące z zapożyczeń. 41% pierwszoklasistów uważało, że normy poprawnościowe powinny być narzucane arbitralnie. 53% maturzystów wolałoby, żeby poprawność językowa była upowszechniana drogą perswazji i umiejętnej propagandy. 45% maturzystów i 30% uczniów klas pierwszych opowiedziało się za uwzględnieniem społecznego uzusu w kodyfikowaniu języka. 7% pierwszoklasistów i 4% czwartoklasistów uważało, że językoznawcy nie mają żadnego wpływu na język społeczeństwa. |