Przedmiotem badania były: struktura systemu wartości funkcjonującego w rodzinie, poziom aspiracji edukacyjnych rodziców w odniesieniu do dzieci kończących szkołę podstawową, wpływ przeobrażeń ustrojowych na poziom aspiracji edukacyjnych. Badanie przeprowadzono w województwie gdańskim, objęto nim łącznie 571 rodzin, w tym 188 ze środowiska wiejskiego, 197 z małomiasteczkowego i 186 z dużych miast, 600 uczniów kończących szkoły podstawowe, 32 pedagogów szkolnych. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, techniki ankiety, wypracowania, badanie dokumentów i analizy treści. Najbardziej preferowanymi wartościami w rodzinach były zdrowie członków rodziny – 88,3%, szczęśliwe życie rodzinne – 86,5%, dobre warunki mieszkaniowe – 74,4%, na czwartym miejscu znalazło się wykształcenie – 71,8%. Pochodzenie społeczne badanych rodziców miały wyraźny wpływ na kształtowanie się poziomu aspiracji w odniesieniu do własnych dzieci – do wykształcenia wyższego dzieci aspirowało 59,62% rodziców z pochodzeniem inteligenckim i 23,28% z chłopskim; podobnie wyraźny wpływ miało wykształcenie rodziców – do wykształcenia wyższego dzieci aspirowało 60,87% rodziców z wykształceniem wyższym i 23,88% z podstawowym. Zauważono też wyraźną zależność między poziomem aspiracji a sytuacją materialną, wyższe były aspiracje rodziców zamożniejszych – do wykształcenia wyższego dzieci aspirowało 41,53% rodziców mających dobre warunki materialne, 35,52% mających warunki wystarczające, 24,03% mających warunki słabe. Poziom aspiracji edukacyjnych był również zależny od miejsca zamieszkania. Niektórzy rodzice w kontekście osiągnięć szkolnych dzieci prezentowali zaniżone lub zawyżone aspiracje edukacyjne – 19,65% rodziców uczniów osiągających bardzo dobre wyniki chciało posłać dzieci do zasadniczej szkoły zawodowej, 19,83% – do liceum ogólnokształcącego. Rodzice widzieli swoje dzieci w zawodach o wysokim prestiżu społecznym, najczęściej wskazywano zawód prawnika – 15,23%. Ponad połowa rodziców nie traktowała szkoły jako partnera w przygotowaniu rodziców do poradnictwa zawodowego.