BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Intelektualne i kreatywne aspekty zdolności do uczenia się
Data: [1995]
Badacz: Renata Piechnik
Abstrakt:

Badanie miało na celu rozstrzygnięcie, czy uzdolnienia twórcze jednostki i jej zdolności intelektualne wpływają na efektywność uczenia się na pamięć i uczenia się przyjmującego postać problemową oraz czy zachodzi interakcja między wymiarem intelektualnym i kreatywnym w procesie wyróżnionych form uczenia się. W badaniu przyjęto dwie hipotezy: 1) Uzdolnienia twórcze uczniów sprzyjać będą uczeniu problemowemu, nie będą zaś wpływać na zapamiętywanie, a zdolności intelektualne zwiększać będą efektywność obu sposobów uczenia się. 2) Efekt interakcji zdolności twórczych i intelektualnych ujawni się jedynie przy problemowym uczeniu się. Badanie podzielono na dwa etapy. Pierwszy etap miał charakter selekcyjny – wyodrębniono w nim grupy uczniów charakteryzujących się odpowiednio wysokim i niskim poziomem uzdolnień twórczych i zdolności intelektualnych. Przyjęto dwa kryteria doboru: poziom uzdolnień dywergencyjnych i zdolności intelektualnych oraz postawa twórcza/odtwórcza i poziom zdolności intelektualnych. W ten sposób wyróżniono po cztery grupy dla każdego kryterium – 2 x 2 grupy o jednocześnie wysokich i niskich wartościach badanych zmiennych oraz 2 x 2 grupy, w których poziomy zmiennych nie korespondują ze sobą (jedna przyjmuje wysoki poziom, druga zaś niski). Na etapie selekcyjnym zbadano 577 uczniów za pomocą Testu Niezwykłych Zastosowań J.P. Guilforda (1978), kwestionariusza KANH S. Popka (1990a), skali Matrix J.C. Ravena. Każda z ośmiu wyróżnionych grup liczyła po 30 uczniów. Na drugim etapie badania zorganizowano uczniom różne sytuacje uczenia się oraz dokonano pomiaru efektywności tego procesu. Uczenie się na pamięć polegało na opanowaniu przez uczniów dwóch kolejno prezentowanych list paralogów, a efektywność mierzono na podstawie liczby poprawnie odtworzonych elementów listy. Sytuację uczenie się problemowego wzorowano na propozycji A. Lewowickiego (1968) w zakresie uczenia się sztucznych pojęć – wykorzystano w tym celu zestaw 12 kart różniących się kilkoma cechami, na podstawie których można było tworzyć różne pojęcia. Zadaniem uczniów było odkrycie pojęcia wymyślonego przez eksperymentatora w trakcie prezentowania przez niego kolejnych kart i interakcji z eksperymentatorem. Wyniki badania potwierdziły hipotezy jedynie w pewnym zakresie. Okazało się, że uczniowie przejawiający wysoki poziom uzdolnień twórczych i wysoki poziom zdolności intelektualnych (sprzężenie obu cech) osiągali wyższy poziom sprawności w obu rodzajach uczenia się i wyróżniali się bardzo na tle uczniów o niskim poziomie obu tych cech. Choć było to szczególnie widoczne w sytuacjach problemowych, pojawiło się też przy okazji zapamiętywania. Efekty interakcyjne między badanymi zmiennymi psychologicznymi nie zostały jednak potwierdzone w przypadku uczniów posiadających wysoki poziom tylko jednej z tych cech (kreatywność lub inteligencję). Wiązało się to z wyraźnie dominującą rolą zdolności intelektualnych nad twórczymi. Uczeń inteligentny nie musiał być kreatywny, by osiągnąć wysoką efektywność uczenia się. Kreatywność odgrywała rolę wspomagającą proces uczenia się jedynie w przypadku uczniów o niskim poziomie zdolności intelektualnych, i to jedynie w zakresie uczenia się problemowego. Wyniki takie można było wiązać z zastosowanymi sytuacjami uczenia się, szczególnie w przypadku uczenia się problemowego. Pomimo mniejszego znaczenia kreatywności dla efektownego uczenia się pewien wpływ był jednak zauważalny.

Deskryptory TESE: psychologia, kreatywność, metodyka, uzdolniony uczeń, zajęcia twórcze
TESE descriptors: psychology, creativity, learning theory, gifted pupil, creative activities
Publikacje:
  • Wiechnik, R. (1996). Intelektualne i kreatywne aspekty zdolności do uczenia się. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"