Abstrakt: |
Celem badania było poznanie powodów, dla których nauczyciele zdobywali stopnie specjalizacji zawodowej, oraz ich opinii na temat tej formy doskonalenia zawodowego. Badaniem sondażowym objęto 110 nauczycieli z województwa krakowskiego, posiadających stopnie specjalizacji i reprezentujących różne przedmioty nauczania. Wyniki badania ujawniły, że przeważającym motywem uzyskania stopnia specjalizacji dla badanych nauczycieli była potrzeba doskonalenia się. Pozostali chcieli w ten sposób uzyskać potwierdzenie swoich wiadomości i umiejętności. Pragnienie wzmocnienia własnej pozycji w szkole miało dla badanych o wiele mniejsze znaczenie (13%), podobnie względy materialne (11%). Nauczyciele akceptowali tę formę doskonalenia, a wśród korzyści wymieniali mobilizowanie do uaktualniania wiedzy, wzbogacania warsztatu pracy i poszukiwania nowoczesnych rozwiązań dydaktyczno-wychowawczych (ponad 60%). Podobny odsetek badanych wskazał również na motywowanie do zapoznania się z najnowszą literaturą pedagogiczną i psychologiczną. Około 40% nauczycieli wspomniało również o konieczności sprostania różnym wymaganiom, skłanianiu do samooceny dotychczasowej pracy pedagogicznej i autorefleksji. 85% badanych dostrzegło pozytywny wpływ udziału w egzaminach specjalizacyjnych na własne funkcjonowanie pedagogiczne – wpływ ten uwidocznił się m.in. w potrzebie ciągłego doskonalenia się (około 50%) oraz poszukiwania nowych rozwiązań dydaktyczno-wychowawczych (45%). 40% częściej sięgało również do literatury pedagogicznej, a 10% zauważyło poprawę stosunków z uczniami. 40% nauczycieli dostrzegało jednocześnie pewne niedociągnięcia tej formy doskonalenia zawodowego; wymieniano m.in. zbyt niskie dodatki finansowe dla posiadaczy stopni, trudności w nawiązaniu współpracy z pracownikami naukowymi w celu odbycia konsultacji przedegzaminacyjnych, zbyt małą liczbę tych konsultacji, mało trafny dobór literatury ujęty w wymaganiach egzaminacyjnych itp. Wśród najczęściej wymienianych trudności na drodze do stopnia specjalizacji wymieniono stres i konieczność przełamania oporów psychicznych (43%), spełnienie wszystkich warunków formalnych w celu zakwalifikowania się do egzaminu, przygotowanie się do egzaminów, zebranie odpowiedniej literatury itp. Zarazem 30% nie widziało konieczności wprowadzenia jakichkolwiek zmian w procesie uzyskiwania stopnia, a 40% nie udzieliło w ogóle odpowiedzi w tym zakresie. Reszta zaproponowała zmiany w formie i charakterze samych egzaminów, zwiększenie liczby spotkań konsultacyjnych z członkami zespołu, podniesienie dodatków finansowych, złagodzenie warunków formalnych itp. |