Abstrakt: |
Badanie miało na celu identyfikację swoistości nauczycieli pracujących w Autorskiej Szkole Samorozwoju we Wrocławiu (ASSA). Wykorzystano metodę wywiadu swobodnego, podczas którego rozmawiano na temat przeszłych doświadczeń pedagogicznych badanych, ich pracy w ASSA, koncepcji tej szkoły, postrzegania uczniów, celów edukacji oraz refleksji nauczycieli. Wyniki badania ujawniły, że wszystkich badanych nauczycieli z ASSA charakteryzowały optymizm, radość i duma z wykonywanej pracy. Postawa ta była przez nauczycieli wyraźnie łączona z eksperymentalną formułą szkoły, która dla wielu z nich stanowiła punkt wyjścia dla własnych poszukiwań i praktycznych rozwiązań, co stanowiło dowód na wysoki poziom refleksyjności badanych. Ze względu na stosunek do idei samorozwoju badaczka dokonała podziału nauczycieli na entuzjastów (bezkrytyczne i emocjonalne przyjęcie koncepcji proponowanych przez autorów szkoły), akceptujących myślicieli (akceptacja idei szkoły przy jednoczesnej próbie zrozumienia jej i realizowania na własny sposób) oraz graczy (przyjęcie zasad panujących w szkole jako warunków uczestnictwa w grze, niekoniecznie z jednoczesną ich akceptacją). Wiedza rozumiana była przez większość nauczycieli w tradycyjny sposób, czyli jako uporządkowanie, sformalizowanie i symboliczność. Niektórzy dostrzegali wiedzę również poza nauką, w wiedzy potocznej lub we własnych doświadczeniach i sposobie przeżywania świata. Jednocześnie nauczyciele ASSA nie absolutyzowali własnej wiedzy, przyznawali się do braków w tym zakresie i traktowali ucznia jako partnera w procesie poznawania. Do najważniejszych celów edukacji badani zaliczyli samorozwój, samodzielność i odpowiedzialność. Swoją rolę jako nauczyciela uznawano za sensowną jedynie przy obecności uczniów, których traktowano podmiotowo i bardzo indywidualnie, dostrzegając i akceptując dzielące ich różnice. |