Abstrakt: |
Przedmiotem badania były umiejętności komunikacyjne dzieci autystycznych. Badaniem objęto 15 dzieci, w tym 11 chłopców i 4 dziewczynki w wieku od 8 do 15 lat. Badanie zrealizowano w Krakowie, Rzeszowie, Mielcu i Gorlicach przy zastosowaniu obserwacji, wywiadu, eksperymentu pedagogicznego i analizy dokumentacji będącej w posiadaniu rodziców i ośrodków wychowawczo-terapeutycznych. Pierwsze objawy zachowań autystycznych wszyscy rodzice zauważyli u swoich dzieci przed ukończeniem trzeciego roku życia. W ośmiu wypadkach objawy te zostały zbagatelizowane, w trzech wypadkach łączono je z długimi okresami hospitalizacji dziecka wskutek chorób somatycznych i zatruć pokarmowych. Brak wykształcenia mowy ustalono u trzech osób, opóźnienie rozwoju mowy – u dwóch, zahamowanie rozwoju mowy – u dwóch, regres rozwoju mowy – u pięciu, indywidualne zaburzenia mowy – u trzech. Rozwój mowy u dzieci autystycznych ma charakter nieharmonijny z okresami wyraźnego zahamowania lub nawet regresu. Dzieci te bardzo wolno opanowują język mówiony, niechętnie też posługują się w komunikacji gestem lub mimiką. Gesty mogą być związane z koniecznością zaspokojenia silnie odczuwanej potrzeby. W momencie opanowania języka mówionego mimika i gestykulacja (o ile miały miejsce) ulegają redukcji. Wypowiedzi dzieci autystycznych często cechują się brakiem istotnych dla komunikacji elementów prozodycznych (melodia, akcent, rytm). Częstą formą komunikacji jest echolalia. Pomimo zniekształcenia przekazywanych komunikatów i pojedynczych sygnałów w sprzyjających warunkach społecznych (znane dzieciom osoby i miejsce) zachodzi wymiana z innymi osobami. |