Abstrakt: |
Celem badania było określenie związków pomiędzy funkcjonowaniem zawodowym a relacjami małżeńskimi nauczyciela wychowawcy. Zmienną zależną był stres zawodowy, mierzony skalą własnej konstrukcji Samopoczucie w pracy, składającą się z 26 twierdzeń. Przeprowadzono dwie analizy czynnikowe skali: na próbie 89 nauczycielek szkół masowych wyodrębniono czteroczynnikową strukturę skali (frustracja zawodowa, zagrożenie w pracy, przeciążenie zawodowe, niedobór zasobów); na próbie 153 nauczycieli szkół masowych i specjalnych oraz wychowawców i nauczycieli z placówek dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami w zachowaniu udało się zredukować wyodrębnione czynniki do dwóch (reakcje emocjonalne pracownika na warunki pracy, symptomy przeciążenia systemu regulacji). Pomiaru wsparcia od partnera życiowego dokonano za pomocą kwestionariusza własnej konstrukcji, złożonego ostatecznie z 12 twierdzeń, do których respondenci ustosunkowywali się na czteroelementowej skali. W badaniu wykorzystano dodatkowo test PTS Strelaua, Angleitnera i Zawadzkiego do pomiaru siły OUN w zakresie procesów pobudzenia, siły OUN w zakresie hamowania i ruchliwości procesów nerwowych. Badaniem właściwym objęto łącznie 88 nauczycielek zatrudnionych w placówkach wychowawczych i szkołach na Dolnym Śląsku, w tym 27 osób zatrudnionych w placówkach o profilu resocjalizacyjnym. Wszystkie badane pozostawały w związku małżeńskim lub partnerskim, posiadały własne dzieci; ich staż pracy był nie mniejszy niż trzy lata. Stres zawodowy badanych kobiet powiązany był liniowo z jakością relacji z małżonkiem – relacjom trudnym towarzyszył zwiększony poziom stresu zawodowego. Zależność ta nasilała się w sytuacji niedoboru kompetencji zawodowych badanych i w grupie pedagogów resocjalizacyjnych. U osób odczuwających niedobór kompetencji zawodowych funkcjonowanie w relacjach wspierających obniżało wskaźniki stresu zawodowego. |