BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Wartościowanie wychowawcze nauki religii w szkole podstawowej w opiniach rodziców, dzieci i nauczycieli
Instytucja:
Data: 1992 – 1993
Badacz: Władysław Dykcik
Abstrakt:

Celem badania było określenie: przejawów i uwarunkowania religijności uczniów w środowisku życia; postaw uczniów wobec nauki religii w szkole i czynników warunkujących ich treść, kierunek, zakres; potrzeb i oczekiwań społecznych rodziców, dzieci i nauczycieli związanych z nauką religii w szkole; widocznych, rzeczywistych wychowawczych rezultatów wprowadzenia nauki religii do szkoły podstawowej. Badaniem objęto 500 uczniów klas VI-VIII ze szkół podstawowych środowisk miejskich i wiejskich regionu Poznania, Gorzowa, Gniezna, 254 rodziców, 214 dobranych w sposób celowo-losowy wychowawców. Zastosowano trzy kwestionariusze ankiety dla poszczególnych grup badanych. Jako głęboko wierzący zadeklarowało się 16,2% uczniów, 19,1% rodziców, 10,9% nauczycieli; jako wierzący odpowiednio 77%, 62%, 49,9%; jako niezdecydowani 3,1%, 17,2%, 29,8%; jako obojętni 3%, 0,5%, 7,5%; jako niewierzący 0,7%, 0,2%, 1,9%. Praktykowało 84% uczniów, 73% rodziców, 45% nauczycieli. Praktykowanie u uczniów polegało głównie na uczestniczeniu w niedzielnej mszy, prawie codziennej modlitwie się, comiesięcznej spowiedzi i komunii, żegnaniu się w miejscach kultu; w niektórych środowiskach wiejskich i małomiasteczkowych odsetek praktykujących był wyższy niż odsetek wierzących. Wśród badanych bardziej religijne były osoby płci żeńskiej. Postawa wiary religijnej u uczniów manifestowała się w uczęszczaniu do kościoła i modlitwie, u rodziców w uczęszczaniu do kościoła i kontynuowaniu tradycji religijnych w rodzinie, u nauczycieli w potrzebie osobistych przeżyć i przemyśleń, utrzymania tradycji. W hierarchii wartości życiowych wiara w Boga zajęła pierwsze miejsce u uczniów i drugie u rodziców, szczęście rodzinne – odwrotnie, trzecie miejsce zajęły szczęście i godność, dobro ojczyzny zajęło u uczniów czwarte miejsce, u rodziców piąte, dobrobyt – odwrotnie; u nauczycieli pierwsze miejsce zajęły szczęście i godność, drugie – szczęście rodzinne, trzecie – dobrobyt, czwarte – wiara w Boga, piąte – dobro ojczyzny. Ponad 50% wypowiedziało się za stosowaniem środków antykoncepcyjnych, stosunkami przedmałżeńskimi; około 1/3 była przeciwna zdradzie małżeńskiej i przerywaniu ciąży. Według badanych w światopoglądzie religijnym najważniejszymi zaletami były uczciwość człowieka, prawdomówność, chęć niesienia pomocy innym, sumienność. Ponownego wprowadzenia religii do szkół wśród podmiotów życia społecznego najbardziej domagały się według badanych władze kościelne – 11% uczniów, 38,5% rodziców, 90% nauczycieli; następnie rodzice – 18-20% i społeczeństwo – 12-14%; odpowiedź trudno powiedzieć wybrało 64,1%, 41%, 10%. Decyzjom o nauce religii w szkole towarzyszyły według uczniów głównie przekonania religijne, wiara – około 90%, chęć jej pogłębienia – 66,5%, posiadanie świadectwa – 35,5%, chodzenie wszystkich innych na religię – 28%, oczekiwania rodziców – 24,8%, wpływ Kościoła – 17%; rodzice częściej niż nauczyciele wskazywali wśród motywów tradycje rodzinne. Religię w szkole akceptowało 48,9% uczniów, 63% rodziców, 26,7% nauczycieli; przeciwko było 17%, 18,5%, 53,3%; nie miało zdania 34,1%, 18,5%, 6,7%; 13,3% nauczycieli wybrało odpowiedź trudno powiedzieć. Dzieci szkolne chętnie uczestniczyły w lekcjach religii według 18,3% uczniów, 30,1% rodziców, 7,5% nauczycieli; niezbyt chętnie – 57,5%, 49,1%, 51%; niechętnie – 24,2%, 20,8%, 40,5%. Szkołę jako miejsce religii akceptowało 32,1% uczniów, 60,2% rodziców, 32,5% nauczycieli; salkę katechetyczną 48%, 36,8%, 62,5%; dla 15,8% uczniów miejsce nie miało znaczenia. Religię za przedmiot szkolnego nauczania jak każdy inny uznało 42% uczniów, 31,7% rodziców, 1% nauczycieli; za zawierający wiele treści 15,7%, 35%, 35,9%; za przedmiot o innym toku nauczania 11,2%, 9%, 19%; za przedmiot, który nie powinien być szkolnym przedmiotem nauczania 12%, 8,2%, 33%; 16,1% uczniów i 19,1% rodziców nie potrafiło odpowiedzieć. Zdaniem 51,3% uczniów religia powinna obejmować jedynie katolicyzm, zdaniem 18,9% inne religie świata, według 21,7% inne religie występujące w Polsce. 83% dorosłych stwierdziło, że religii powinien uczyć katecheta; rodzice krytykowali księży oraz metody pracy uczących religii. Wspólne modlitwy w szkole akceptowało około 40% rodziców i nauczycieli, eksponowanie symboli religijnych 7%. Wpływu religii na wzrost religijności nie dostrzegało 14,4% uczniów, 16% rodziców, 53,6% nauczycieli; na ogólną poprawę zachowania 26,9%, 20%, 70,6%; na wzrost zachowań prospołecznych 30,1%, 25%, 85,4%; na wzrost motywacji do kreowania osobowości 41%, 63%, 70,2%. 79,8% uczniów stwierdziło, że religijność własna lub kolegów nie ma większego grupowego znaczenia i wpływu na relacje interpersonalne. Oceny z religii za równoważne do innych wskazało 64,9%, nieco mniej uznało je za mniej ważne, około 1/3 za ważne. 85% badanych uważało, że religia powinna ograniczać się tylko do szkoły podstawowej, 68,8% – średniej.

Deskryptory TESE: religia, uczeń, rodzice, szkoła podstawowa, nauczyciel, środowisko społeczno-kulturowe, katolicyzm, postawa, edukacja religijna
TESE descriptors: religion, pupil, parents, primary school, teacher, socio-cultural environment, Catholicism, attitude, religious education
Publikacje:
  • Dykcik, W. (1997). Wartościowanie wychowawcze nauki religii w szkole podstawowej (w opiniach rodziców, dzieci i nauczycieli). Studia Edukacyjne, 3, 195-207.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"