Abstrakt: |
Celem badania było poznanie stanu świadomości nauczycieli, możliwości realizacji reformy programowej, ich postaw wobec projektowanych zmian, oczekiwań dotyczących pomocy w przygotowaniach do wprowadzania w życie założeń reformy. Starano się odpowiedzieć na pytania: czy i w jakim zakresie nauczyciele uznają za pożądaną reformę polskiego systemu edukacyjnego; czy nauczyciele znają założenia reformy programowej, plany jej wdrażania, zadania szkoły i nauczycieli na najbliższy rok; jaka jest opinia o dokumencie MEN Podstawy programowe obowiązkowych przedmiotów ogólnokształcących; od kogo i jakich form pomocy oczekują nauczyciele w przygotowaniu się do realizacji nowych zadań. Badaniem objęto 360 studiujących nauczycieli z regionu łódzkiego. Badani nauczycieli zgodzili się, że reforma systemu oświaty jest niezbędna; mieli świadomość niedostatków obecnej szkoły; dostrzegali rozbieżności między efektami edukacji a zadaniami niesionymi przez współczesność. Krytycznie oceniali warunki pracy w szkole, zwracali uwagę na brak środków finansowych na materiały, pomoce i sprzęt. Wskazywali postępujące zubożenie rodzin nauczycielskich. Wszyscy uznawali potrzebę przebudowy edukacji. Jednak 78,4% stwierdziło, że nie potrafi sformułować najważniejszych założeń reformy, choć orientowało się, że przemiany będą dotyczyć głównie sfery programowej. Nauczyciele przyznawali, że radzie pedagogicznej przedstawiono plan działań wdrażania reformy opracowany przez kuratora oświaty, nie podjęto jednak problemu wdrażania jej na terenie szkół. Badani nie wskazywali zadań, które w związku z przygotowaniem do reformy będzie realizować szkoła; nie byli świadomi, jaką wiedzę i umiejętności powinni zdobyć poprzez samokształcenie. 58,3% nie znało jeszcze Podstaw programowych…, 21,5% poznało ten dokument dość wnikliwie, 20,2% powierzchownie i ogólnie. Badani akceptowali ramowy charakter podstaw programowych; niepokoje budziły zapisy dotyczące edukacji medialnej, filozoficznej, informacyjnej, czytelniczej. Niejasny był problem nauczania przedmiotowego, szczegółowe zapisy budziły wątpliwości. Nauczyciele zwrócili uwagę, że reforma nie rozwiązuje wielu problemów dotyczących np. indywidualnych zajęć lekcyjnych umożliwiających rozwijanie uzdolnień uczniów. W zakresie potrzeby pomocy badani wskazywali: dostęp do publikacji na temat problemów reformy, wcześniejsze opracowanie podręczników dostosowanych do nowych programów, obniżenie cen podręczników, opracowanie nowych publikacji metodycznych, dostęp do przykładowych rozkładów materiału, udział w zajęciach warsztatowych popularyzujących innowacyjne metody i formy pracy nauczycieli i uczniów, przygotowanie nowych pomocy naukowych. Badani najczęściej oczekiwali pomocy od dyrektora szkoły, rady pedagogicznej, wojewódzkiego ośrodka metodycznego, czasopism pedagogicznych, doradców metodycznych, wyższych uczelni. |