Abstrakt: |
Celem badania była próba rozwiązania problemu, w jakiej mierze poziom funkcji wzrokowej, słuchowej i motorycznej warunkuje powodzenie dzieci siedmioletnich w nauce pisania. Problemy szczegółowe: jaki jest poziom rozwoju funkcji psychofizycznych u dzieci siedmioletnich; jaki jest wpływ pojedynczych i sprzężonych mikrodefektów na rodzaje i częstotliwość błędów graficznych, dźwiękowo-literowych i ortograficznych w pisaniu uczniów klas pierwszych; jakie występują różnice w poziomie poprawności graficznej, dźwiękowo-literowej, ortograficznej tekstów pisanych przez uczniów, u których funkcje psychofizyczne osiągnęły normę rozwojową, i u tych, u których funkcje te są zaburzone. Badaniem objęto 70 uczniów klas pierwszych. Zastosowano test L. Bender – E. Koppitz, Próbę poczucia rytmu M. Stambak, test Kropkowanie M. Stambak, test pisania – przepisywania, pisania z pamięci, pisania ze słuchu; brano pod uwagę uwarunkowania nauki pisania – poziom inteligencji, czas pobytu w przedszkolu, warunki środowiskowe. Stwierdzono, że 12 dzieci miało obniżoną funkcję wzrokową oraz słuchową, 10 – wzrokową, słuchową i motoryczną, żadne dziecko nie miało obniżonej tylko funkcji motorycznej, grupy dzieci z obniżeniem funkcji wzrokowej oraz słuchowej były liczebnie podobne. Najmniej błędów graficznych popełniały dzieci, u których nie stwierdzono obniżenia funkcji psychofizycznych; najwięcej dzieci mające obniżone trzy funkcje; dzieci popełniały najmniej błędów podczas przepisywania, najwięcej podczas pisania ze słuchu; najczęściej błędy dotyczyły niewłaściwego rozmieszczenia liter w liniaturze, ponadto zniekształcenia linii liter. Najbardziej poprawnie strukturę fonetyczną zapisywały dzieci o prawidłowych funkcjach psychofizycznych, najmniej poprawnie dzieci mające obniżone trzy funkcje; najczęściej błędy dotyczyły opuszczania elementów tekstu – liter i wyrazów, ponadto zmiany liter w wyrazie; frekwencja błędów była zależna od stopnia trudności form pisania. Najmniej błędów ortograficznych popełniały dzieci o prawidłowych funkcjach psychofizycznych, najwięcej dzieci o obniżonych trzech funkcjach; najczęściej błędy w przepisywaniu i pisaniu z pamięci dotyczyły interpunkcji, w pisaniu ze słuchu – błędy zamiany ó – u, rz – ż, i – j, upodobnienia pod względem dźwięczności; liczba błędów była zależna od formy pisania. Sformułowano postulaty dotyczące diagnozy i rozwijania funkcji psychofizycznych dzieci. |