Abstrakt: |
Celem badania była weryfikacja programu terapii nieletnich nadpobudliwych psychoruchowo. Terapia opierała się na treningu autogennym w połączeniu z muzykoterapią i sugestią. W ramach programu odbyło się 12 sesji treningowych. W programie uczestniczyło 32 nieletnich przebywających w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Puławach (40% populacji zakładu). Respondenci zostali dobrani losowo; uczęszczali do trzech klas zawodowych. Wiek badanych mieścił się w granicach 15–17 lat. 50% badanych pochodziło z rodzin rozbitych, 21,9% – z zastępczych. W połowie rodzin borykano się z uzależnieniem od alkoholu. Wszyscy wychowankowie objęci badaniem byli sprawcami kradzieży albo włamań, ponad połowa zaś – także pobić i rozbojów. Czas pobytu badanych w placówce wynosił od kilku miesięcy do dwóch lat. Na podstawie badań diagnostycznych do kolejnego etapu zakwalifikowano 20 osób z najbardziej nasilonymi objawami nadpobudliwości psychoruchowej. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: drugą część Skali Zachowania Przystosowawczego K. Nihiry i in. (tłum. J. Kostrzewskiego) – do pomiaru zaburzeń w zachowaniu; próbę znieruchomienia J. de Ajuriaguerra i G. Bonvalot-Soubiran; test MFF (Test Porównywania Figur) J. Kagana – diagnoza refleksyjności-impulsywności. Do programu terapii zakwalifikowano ostatecznie 10 osób, pozostali znaleźli się w grupie kontrolnej. Przed rozpoczęciem treningu obie grupy były porównywalne. Po uczestnictwie w programie terapeutycznym wśród członków grupy eksperymentalnej zmniejszyła się nadaktywność ruchowa, którą zmierzono za pomocą skali obserwacyjnej. Zaobserwowano ponadto znaczący spadek liczby ruchów obszernych u osób z grupy eksperymentalnej – o 84,1% – podczas próby znieruchomienia. Mniejszy spadek nastąpił w przypadku liczby ruchów drobnych – o 35,5%. Okazało się, że po terapii uczniowie z grupy eksperymentalnej charakteryzowali się podobnym poziomem kontroli sfery ruchowej jak ich koledzy niedotknięci hiperaktywnością. Trwałość zmian potwierdzał test wykonany po miesiącu od terapii. Okazało się, że uczestnicy grupy eksperymentalnej popełnili o średnio cztery błędy mniej w teście MFF niż podczas pierwszego pomiaru, co świadczy także o poprawie w zakresie stylu poznawczego. Wyniki terapii okazały się lepsze niż te, których się spodziewano. Dlatego też w programach terapeutycznych z młodzieżą w ośrodkach wychowawczych warto stosować techniki relaksacyjne, których skuteczność potwierdziło badanie. |