Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka rozumienia przez dzieci sześcioletnie pojęć związanych z ekologią. W badaniu uczestniczyło 50 respondentów. Do zebrania materiału wykorzystano test słownikowy, zawierający takie pojęcia jak: ekologia, środowisko przyrodnicze, pomnik przyrody, smog, kwaśne deszcze, ścieki. Pojęcia te nie występowały w programie nauczania przedszkolnego. Odpowiedzi przedszkolaków podzielono na trzy grupy: poprawne, błędne, brak odpowiedzi. Pojęcie ekologii poprawnie wyjaśniło 36% sześciolatków (odpowiedzi na to pytanie nie udzieliło 50% badanych). Zdaniem przedszkolaków ekologia to: nauka o ochronie środowiska, że nie wolno zaśmiecać nic, takie coś, co dba o przyrodę, chronienie przyrody przez specjalnych ludzi. 94% badanych nie miało problemu z podaniem definicji środowiska przyrodniczego (brak błędnych odpowiedzi). W opinii sześciolatków środowisko przyrodnicze to: trawa, drzewa, rzeki, kwiatki, krzaki, morze, rzeka i las; cała przyroda, woda, las, rzeki, no i w ogóle wszystko. Definicję pomnika przyrody jednak znało już tylko 60% badanych (18% nie podało odpowiedzi, a 14% odpowiedziało błędnie). Dzieci podawały następujące definicje tego pojęcia: ładny pień, na którym jest orzełek i coś jest na nim napisane; rzadkie rośliny, których jest mało; bardzo rzadko spotykane drzewo, kwiatek, gdzie jest napisane, że tego nie wolno niszczyć; stare drzewa. Poprawną definicję smogu podało 66% dzieci, np.: taki dym i on tak śmierdzi. Całe niebo się robi czarne od tego dymu; taki dym z kominów, z aut, jak kopcą, to ptaki umierają; taka czarna mgła. Pojęcie kwaśnych deszczy znało tylko 48% respondentów; wśród poprawnych definicji były następujące: brudny deszcz z zanieczyszczonej chmury; zanieczyszczony deszcz z dymów. Pojęcie ścieków potrafiło poprawnie wyjaśnić 96% sześciolatków: zanieczyszczenia wody, śmieci, co płyną w wodzie, zarazki; ludzie je wyrzucają, np. puszki. Brudne wody płyną też z domów; to brudna woda, którą się myliśmy, praliśmy, brudna woda z fabryk. Okazało się, że czynnikami różnicującymi poziom wiedzy dzieci na temat badanych pojęć były: środowisko zamieszkania (dzieci ze wsi lepiej radziły z definicjami pojęć ekologicznych) oraz długość pobytu w przedszkolu (im większa, tym dziecko lepiej definiowało wybrane pojęcia). |