Abstrakt: |
Celem badania było określenie problemów z nadzorem kuratorów nad realizacją prawa do utrzymywania osobistej styczności osoby upoważnionej z dzieckiem. Badaniem ankietowym objęto 406 kuratorów zawodowych, zatrudnionych w 84 sądach rejonowych. Otrzymano 269 odpowiedzi, z czego 83% stanowiły odpowiedzi kobiet. 137 badanych posiadało staż pracy przekraczający pięć lat, a 128 – staż przekraczający rok. 48% badanych kuratorów sprawowało choć raz wspomniany rodzaj nadzoru, w tym ponad połowa z nich sprawowała go w roku przeprowadzenia badania. W 92% wypadków kuratorzy zostali zobowiązani do nadzoru przez sąd, zwykle w formie ogólnego stwierdzenia, że spotkania osoby uprawnionej z dzieckiem miały się odbywać w obecności kuratora (63,6%). W ocenie kuratorów w 26% spraw po jednym lub kilku spotkaniach w obecności kuratora kolejne odbywały się już bez jego obecności. Z kolei w 11% przypadków, pomimo mediacji kuratora, do spotkania w ogóle nie doszło. W 37% przypadków uprawnieni zobaczyli się z dzieckiem, ale do porozumienia w sprawie kolejnych spotkań nie doszło. Zdaniem badanych największy wpływ na decyzję sądu o obecności kuratora miała opinia rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego (52,2%), następnie zgodny wniosek osoby sprawującej bezpośrednią pieczę nad dzieckiem i osoby pragnącej spotkań z dzieckiem (44%), wniosek sprawującego pieczę bądź osoby pragnącej styczności (33,8%). Na opinię kuratorów po wywiadzie środowiskowym wskazało 24,6% respondentów. Oceniając celowość obecności kuratora podczas spotkań z punktu widzenia dobra dziecka, wskazano przede wszystkim na możliwość natychmiastowej interwencji, np. przerwania spotkania (80,2%). 43,7% badanych uznało, że obecność kuratora zabezpiecza dziecko przed uprowadzeniem, choć 22,5% miało w tym względzie wątpliwości. 90% respondentów zauważyło, że wśród negatywnych konsekwencji obecności kuratora jest pozbawienie spotkania intymności i ujemny wpływ na jego autentyczność. 80% uznało, że kurator w takiej sytuacji znajduje się w pozycji intruza. Ponad połowa badanych stwierdziła, że kurator może być postrzegany również jako osoba mogąca w rozstrzygający sposób wpłynąć na decyzję sądu, co dodatkowo stwarza „sztuczną” atmosferę podczas spotkania. |