Abstrakt: |
Celem badania było poznanie opinii wychowanków i wychowawców instytucji opiekuńczych w województwie katowickim na temat funkcjonowania tych placówek. Uwzględniono państwowe domy dziecka, pogotowia opiekuńcze, zakłady poprawcze dla nieletnich, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą, świetlice środowiskowe oraz ogniska wychowawcze. Rozmawiano ze 155 wychowankami w wieku co najmniej 14 lat (56% dziewcząt) oraz ze 104 wychowawcami (80% kobiet). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że do najbardziej negatywnych czynników zaburzających funkcjonowanie instytucji opieki nad dziećmi i młodzieżą należały warunki ekonomiczne i prawne podstawy tego funkcjonowania. Problematyczna była zbyt duża centralizacja w kwestiach organizacyjnych oraz nadmiar dzieci zbyt długo oczekujących na miejsce w placówce. Podkreślano niekorzystną przewagę liczebną tego rodzaju form opieki w kraju nad instytucjami opieki częściowej, które były bardziej skuteczne. Jednocześnie wychowawcy wyrażali najczęściej przekonanie, że placówki w zadowalającym stopniu zaspokajają potrzeby bytowe wychowanków. Ci ostatni pozytywnie ustosunkowywali się zarówno do instytucji, jak i swoich wychowawców. Na podstawie powyższych wyników sformułowano następujące propozycje usprawnienia funkcjonowania instytucji opiekuńczych: zmiana rozwiązań prawnych i statutowych, by dzieci mogły wychowywać się w warunkach maksymalnie zbliżonych do rodzinnych; stworzenie warunków do ścisłej współpracy instytucji z gminami; rozwijanie instytucji rodzin zastępczych; rozwijanie form przeciwdziałania patologiom; aktywizacja działalności trzeciego sektora; położenie nacisku na rozwijanie praktycznych umiejętności w kształceniu pracowników instytucji opiekuńczych. |