PISA (Programme for International Student Assessment) – Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów – koordynowany jest przez OECD i realizowany przez międzynarodowe konsorcjum, w skład którego wchodzą: Australian Council for Educational Research (ACER, Australia), Netherlands National Institute for Educational Measurement (CITO, Holandia), National Institute for Educational Policy (NIER, Japonia), Westat (USA), Educational Testing Service (ETS). W Programie PISA 2000 oprócz  28 krajów OECD wzięły udział także cztery kraje niezrzeszone, zainteresowane porównaniem osiągnięć własnych uczniów z wynikami krajów OECD. W badaniu PISA mierzone są umiejętności 15-latków w zakresie czytania, matematyki oraz nauk przyrodniczych. Badanie jest realizowane w cyklu trzyletnim, począwszy od 2000 roku. Metodologia badania pozwala na porównywanie wyników z każdej dziedziny. W każdym cyklu jedna umiejętność jest traktowana jako wiodąca. Na główną dziedzinę przypada znacznie obszerniejszy materiał testowy niż na dziedziny poboczne. W pierwszej edycji badania PISA 2000 główną dziedziną pomiaru było czytanie i rozumowanie w naukach humanistycznych. Badanie PISA prowadzono w każdym kraju w oparciu o te same zasady realizacji, te same kwestionariusze oraz taki sam pomiar umiejętności uczniów. Program PISA wyróżnia się definiowaniem mierzonych umiejętności. Podstawą konstrukcji założeń pomiaru nie są programy nauczania (jak to ma miejsce np. w badaniu TIMSS). Testy, konstruowane  na podstawie uzgodnień międzynarodowych ekspertów, mają na celu sprawdzenie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy nabytej w szkole i poza szkołą. Koncentrując się na tzw. kluczowych kompetencjach uczniów, PISA bada stopień przygotowania młodzieży do życia w społeczeństwie i gospodarce opartej na wiedzy. Pozwala zatem na sprawdzenie, czy system edukacji odpowiada wyzwaniom współczesnego świata. W Polsce populację uczestniczącą w badaniu PISA 2000 stanowili uczniowie liceów ogólnokształcących, techników i zasadniczych szkół zawodowych. Wprowadzenie gimnazjów spowodowało, że w kolejnych cyklach PISA badani byli gimnazjaliści uczęszczający do ostatnich klas. Z inicjatywy polskiego zespołu PISA w latach 2006 i 2009  w Polsce realizowana była dodatkowa, krajowa część badania, która obejmuje uczniów pierwszych klas szkół ponadgimnazjalnych, co daje znacznie bogatsze możliwości analizy osiągnięć uczniów.