Abstrakt: |
Badanie ankietowe dotyczyło zjawiska podkultur oraz tępienia „kotów” w szkołach ponadpodstawowych, a objęto nim 100 uczniów gdańskich szkół, w tym 40 uczniów z pięciu ostatnich klas zasadniczych szkół zawodowych, 30 uczniów z pięciu ostatnich klas liceów ogólnokształcących oraz 30 uczniów z pięciu ostatnich klas technikum. Przedział wiekowy badanych wynosił 17-20 lat. 58% młodzieży pochodziło z rodzin inteligenckich, 76% stanowili chłopcy. Wyniki badania ujawniły, że uczniowie najczęściej coś słyszeli o podkulturach młodzieżowych (63%), pozostali potrafili zaś podać jedynie nazwę podkultury lub wyrażali negatywny stosunek do ich przedstawicieli. Większą znajomością ogólnej problematyki podkultur wykazali się uczniowie szkół średnich (73,3%) niż ZSZ (57,5%), podobnie w przypadku osobistej styczności z tymi grupami (odpowiednio 78% i 68%). Najczęściej charakteryzowano grupy podkulturowe poprzez różnice w poglądach, sposób ubierania się, wypowiadania się (przeklinanie i elementy gwary więziennej) oraz rodzaj słuchanej muzyki, rzadziej w oparciu o cele, system wartości, strukturę grupy czy zasady funkcjonowania. Wymieniono przede wszystkim punków i skinów (35%) oraz metalowców (13%). 23% uczniów uważało, że na terenie szkoły grupy młodzieżowe tolerują się wzajemnie, rywalizując i wykazując się agresywnymi zachowaniami głównie poza szkołą (36%). 51% badanych uznało, że rywalizacja ta wiąże się najczęściej z zachowaniami agresywnymi. Zdaniem 47% respondentów grupy młodzieżowe starały się podporządkować sobie „niezrzeszonych”, najczęściej poprzez bicie i odbieranie pieniędzy, ale też stosowanie obraźliwych słów, moczenie głowy w muszli klozetowej, zamykanie w różnych pomieszczeniach, niszczenie odzieży, malowanie różnych części ciała ofiary, obcinanie włosów, zabieranie odzieży, zmuszanie do usługiwania itp. 49% badanych nie umiało podać przyczyn takich zachowań, 29% uznało, że wiążą się one z brakiem innych zainteresowań, brakiem kontroli ze strony rodziców i nauczycieli. Połowa uczniów uważała, że członkowie grup nieformalnych mieli negatywny stosunek do szkoły i nauczycieli, co wyrażało się w sprawianiu różnych trudności nauczycielom, demonstracyjnym wychodzeniu z lekcji czy dewastacji mienia szkolnego. Jedynie 20% badanych potępiło takie zachowanie. Większość uczniów uważała, że w ich szkole dochodziło do tzw. tępienia kotów (80%), 63% przyznało się, że sami byli „kotami”. Dręczenie trwało od miesiąca do roku, miało miejsce głównie w toaletach szkolnych i polegało najczęściej na zmuszaniu do dostarczania starszym papierosów. 34% wskazało na zamykanie w różnych pomieszczeniach, 29% na wkładanie głowy do sedesu i spłukiwanie wody, 23% na bójki, 23% na wyłudzanie pieniędzy. 27% znało zwyczaj nieformalnego pasowania na ucznia, do którego dochodziło głównie w toaletach i które polegało na wzmożeniu zachowań agresywnych. 29% uważało „kocenie” za upokarzające, a 25% czuło się zastraszonych. 29% uważało, że należy zerwać z tą tradycją, jednocześnie przeciwnego zdania było 61% badanych. Na 50 ankiet rozdanych nauczycielom otrzymano jedynie 10 odpowiedzi. Sami uczniowie podkreślali brak zainteresowania ze strony nauczycieli tym problemem (69%). |