Celem badania była weryfikacja hipotezy, zgodnie z którą funkcjonowanie w roli ucznia różnicuje osoby niedostosowane społecznie od rówieśników. Za objawy niedostosowania społecznego uznano wagary, ucieczki z domu, agresję fizyczną i słowną, kradzieże, oszustwa, spożywanie alkoholu, odurzanie się itp. Badanie przeprowadzono w dwóch etapach – najpierw zidentyfikowano dzieci niedostosowane społecznie, następnie zaś dokonano pomiaru zmiennych charakteryzujących funkcjonowanie dzieci w roli ucznia (postępy w nauce, zachowanie na terenie szkoły). W badaniu wykorzystano Listę Zachowań własnej konstrukcji (Zajączkowski, 1997), Arkusz Diagnostyczny D.H. Scotta w wersji Dziecko w szkole (Konopnicki, 1971), testy socjometryczne Moreno i Zgadnij kto? oraz analizę dokumentacji szkolnej. Z grupy 1100 uczniów krakowskich szkół podstawowych wytypowano 165 osób niedostosowanych społecznie, w tym 124 chłopców i 41 dziewcząt. Analiza zebranego materiału badawczego pozwoliła potwierdzić słuszność hipotezy – funkcjonowanie uczniów w szkole różnicowało dzieci niedostosowane społecznie od ich rówieśników. Dzieci niedostosowane społecznie osiągały znacznie gorsze osiągnięcia w nauce – 67,9% osiągnęło średnią ocen pod koniec semestru poniżej 3,5 (w porównaniu z 26,5% w grupie kontrolnej), a 3,6% miało średnią powyżej 4 (w porównaniu z 31,6% w grupie kontrolnej). Uczniowie ci byli również negatywnie postrzegani przez nauczycieli i rówieśników – 80,6% z nich było izolowanych lub odrzucanych, 14,55% miało status przeciętny, 1,8% było niezrozumianych, a 3% zostało zaakceptowanych przez rówieśników. W grupie kontrolnej odsetki te wynosiły odpowiednio 27,4%, 44%, 6,9% i 21,7%.