Abstrakt: |
Celem badania było określenie sytuacji dzieci nieakceptowanych w klasie szkolnej. Badaniem objęto uczniów gimnazjum, w tym 24 uczniów klas pierwszych, 27 z klas drugich, 21 z klas trzecich. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety oraz metodę socjometryczną z wykorzystaniem techniki plebiscytu życzliwości i niechęci. Wyniki pozwoliły stwierdzić występowanie problemu braku akceptacji w badanych zespołach klasowych. Jednostki izolowane i odrzucane były we wszystkich klasach, charakteryzowały się mniejszym stopniem uspołecznienia, w klasie czuły się obce, samotne, nieszczęśliwe i niedoceniane. Dzieci te często pozostawały w konflikcie z grupą i wycofywały się z życia zbiorowego. Inni uczniowie traktowali je obojętnie lub z niechęcią, na ogół nie interesowali się nimi i nie dostrzegali ich, ale także dokuczali im, wyśmiewali i wykazywali agresję. Jednostki były najczęściej odrzucane przez rówieśników ze względu na zachowanie w postaci agresywności, niesolidności, nielojalności, egocentryzmu, kłamstwa. Przyczyną odrzucenia bywało też odstawanie od grupy w związku z wynikami w nauce. Odrzucenie w klasie wywoływało w dzieciach poczucie niższości, nieprzydatności i braku bezpieczeństwa a także niechętny stosunek do szkoły i nauki oraz niską samoocenę. Większość dzieci twierdziła, że udziela pomocy swoim rówieśnikom w różnych sytuacjach (np. odrabianie lekcji, pocieszanie itp.), a ci, którzy nie pomagali kolegom, zwykle twierdzili, że pomocy tej nie potrzebują. W stosunku do osób nieakceptowanych uczniowie stosowali najczęściej formę pomocy w postaci rozmowy indywidualnej, przy czym większość nie udzieliłaby pomocy odrzucanemu uczniowi. Podobnie wychowawcy, którzy w celu eliminowania przejawów nieakceptacji stosowali rozmowę indywidualną i rozmowę grupową na forum klasy. Warto przy tym zaznaczyć, że dwie klasy lubiły swoich wychowawców i potencjalnie mogły zwrócić się do nich po pomoc, jedna klasa swojego wychowawcy w większości nie lubiła. |