Abstrakt: |
Przedmiotem badania były niepowodzenia szkolne uczniów nauczania początkowego. Próbowano określić rolę środowiska rodzinnego w niepowodzeniach najmłodszych uczniów. Do zebrania materiału posłużono się: wywiadem z wychowawcami klas, wywiadem z rodzicami, testem wiadomości oraz analizą dokumentów szkolnych. Na podstawie wywiadów z wychowawcami określono zachowania dziecka, jego postępy w nauce języka polskiego i matematyki, poziom umysłowy, stosunek do nauki, osiągane wyniki, ogólną sytuację w szkole i częściowo – sytuację rodzinną. Badanie przeprowadzono w Szkole Podstawowej nr 6 w Myszkowie. Badaniem objęto 15 dzieci z powodzeniami w nauce i pięcioro z niepowodzeniami. 13 uczniów wychowywało się w domach, w których sytuacja materialna była wystarczająca; w tej grupie był tylko jeden uczeń z niepowodzeniami. Niewystarczającą sytuację materialną miało trzech uczniów z powodzeniami i czterech z niepowodzeniami w nauce. Cztery osoby z niepowodzeniami i dwie z powodzeniami w nauce mieszkały w pokoju z kuchnią. Żaden uczeń z powodzeniami w nauce nie miał rodzica z podstawowym wykształceniem. Rodzice sześciu uczniów z tej grupy legitymowali się wykształceniem zawodowym, sześciu – średnim, jednego – policealnym, dwóch – wyższym. Wśród dzieci z niepowodzeniami dwoje miało rodziców z wykształceniem podstawowym, dwoje – z wykształceniem zawodowym, a jedno – z wykształceniem średnim. Pięcioro dzieci z powodzeniami i jedno z niepowodzeniami miały w domu radio, telewizor, magnetowid, antenę satelitarną i komputer. W domach czterech uczniów z powodzeniami i dwóch z niepowodzeniami były tylko radioodbiorniki oraz telewizory. Czterema uczniami z powodzeniami w nauce i dwoma z niepowodzeniami opiekowały się tylko matki. Pozostali respondenci wychowywali się w pełnych rodzinach. Matki czterech uczniów z powodzeniami i dwóch z niepowodzeniami nie miały pracy. Czterech rodziców dzieci z powodzeniami i dwóch z niepowodzeniami nigdy nie kontaktowało się z nauczycielami, dziewięciu rodziców uczniów z powodzeniami i dwóch z niepowodzeniami kontaktowało się z nauczycielami tylko sporadycznie. Częsty kontakt ze szkołą mieli rodzice dwóch uczniów z powodzeniami i jednego z niepowodzeniami. Dwóch uczniów z powodzeniami i dwóch z niepowodzeniami nie miało w domu żadnych książek. Troje dzieci z powodzeniami i tyle samo z niepowodzeniami miało troje albo więcej rodzeństwa. O powodzeniu szkolnym dzieci decydują następujące czynniki w środowisku rodzinnym: dobre poznanie dziecka, zapewnienie odpowiednich warunków pracy, opieki podczas nieobecności rodziców, uczenie systematyczności w odrabianiu prac domowych i dobrego spędzania wolnego czasu, systematyczna współpraca rodziców ze szkołą, stawianie wymagań odpowiednich do możliwości dziecka. |