Abstrakt: |
Przedmiotem badania był związek między percepcją postaw rodzicielskich a atrybucjami zdarzeń u chłopców dostosowanych i niedostosowanych społecznie. Przyjęto następujące hipotezy badawcze: chłopcy niedostosowani różnią się istotnie od swoich dostosowanych społecznie rówieśników w zakresie stylu wyjaśniania zdarzeń; postawy rodzicielskie w percepcji badanych chłopców korelują z ich stylem atrybucji zdarzeń; istnieją różnice w tych grupach w relacji percepcji postaw do stylu wyjaśniania zdarzeń. W badaniu uczestniczyło 311 chłopców z siedmiu młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz 250 uczniów zasadniczych szkół zawodowych (grupa kontrolna). Wszyscy respondenci byli w wieku od 15 do 18 lat. Posłużono się Kwestionariuszem Percepcji Postaw Rodzicielskich M. Siegelmana i A. Roe. Za pomocą Kwestionariusza Stylu Atrybucji u Dzieci (CASQ) zmierzono styl wyjaśniania zdarzeń. Wyniki badania ujawniły, że chłopcy niedostosowani społecznie są bardziej skłonni do generalizowania niepowodzeń na wiele różnych sytuacji życiowych. Okazuje się, że niedostosowani uczniowie uważają, że skoro nie powodzi im się w jednej dziedzinie, to nie odniosą sukcesu w innych. Chłopcy z grupy eksperymentalnej uważali siebie za mniej wartościowych, niezdolnych, pozbawionych miłości i sympatii do otoczenia. Stwierdzono jednak, że chłopcy zarówno z grupy eksperymentalnej, jak i kontrolnej uznawali wszystkie niepowodzenia za przejściowe, a sukcesy – za trwałe. Nie zaobserwowano korelacji między atrybucją zdarzeń u chłopców dostosowanych a percepcją kochającej postawy rodziców. Stwierdzono z kolei związek między kochającą postawą matek chłopców niedostosowanych a ich stylem wyjaśniania zdarzeń w kategoriach: zasięg niepowodzenia, personalizacja niepowodzenia, zasięg powodzenia, stałość i zasięg niepowodzenia. W przypadku chłopców dostosowanych istnieje korelacja między wymagającą postawą matek a stałością niepowodzeń. Wyniki badania pozwoliły potwierdzić hipotezę mówiącą, że chłopcy niedostosowani różnią się w zakresie stylu atrybucji niepowodzeń od swoich dostosowanych rówieśników. Zaobserwowano również wypaczony charakter relacji między zmiennymi w grupie kryterialnej w zakresie związku percepcji postaw rodzicielskich ze stylem wyjaśniania zdarzeń. |