Abstrakt: |
Badanie dotyczyło metody monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN), opracowanej w 1995 roku przez M. Kabaja i wdrożonej pilotażowo w czterech gminach województwa katowickiego: Gliwice, Zabrze, Knurów, Pyskowice przez Międzygminny Ośrodek Doradztwa i Orientacji Zawodowej w Gliwicach oraz kilka urzędów pracy, m.in. w Chełmie i Pile. Przeanalizowano szczegółowe dane MODiOZ dotyczące liczby bezrobotnych, absolwentów i wolnych miejsc pracy; ustalono ogólny obraz relacji między systemem edukacji zawodowej a rynkiem pracy. Ogółem przeanalizowano 246 grup zawodowych, z czego 36% należało do grupy zawodów nadwyżkowych, 28% do zawodów deficytowych, 37% wykazywało równowagę. Stwierdzono, że struktura popytu różniła się znacznie od struktury podażu. W zawodach nadwyżkowych na 2175 ofert pracy było 8743 zarejestrowanych bezrobotnych (0,25 oferty pracy na jednego bezrobotnego) i 4198 absolwentów szkół ponadpodstawowych (193 absolwentów na 100 ofert pracy). W zawodach deficytowych na 3067 ofert pracy przypadało 380 bezrobotnych (8,1 oferty na bezrobotnego) i 146 absolwentów (pięciu absolwentów na 100 ofert). Podobnie przedstawiała się sytuacja na rynku pracy w różnych grupach szkół zawodowych – struktura kształcenia różniła się diametralnie od struktury popytu w przypadku średnich szkół zawodowych oraz zasadniczych szkół zawodowych. Stwierdzono, że istniały zawody generujące bezrobocie; na 355 zawodów i specjalności w grupie osób z wykształceniem zawodowym istotny wpływ na bezrobocie miało 36, na 228 zawodów w grupie osób z wykształceniem średnim 17 generowało 60% bezrobotnych. Uznano, że pilotażowe wdrożenie metody MZDiN udowodniło jej prostotę, przydatność i efektywność; należy zalecić powszechne jej stosowanie przez urzędy pracy; w systemie urzędów pracy metody MZDiN oraz umowy trójstronne mają charakter komplementarny. |