Abstrakt: |
Badanie dotyczyło uwarunkowań sytuacyjnych i osobowościowych stylów autoprezentacyjnych młodzieży oraz związków własnego stylu i innych zmiennych z oceną atrakcyjności autoprezentacji innych osób. Postawiono hipotezy: autoprezentacja publiczna dokonywana przed własną grupą jest skromniejsza niż autoprezentacja dokonywana przed obcym audytorium; w sytuacji, gdy jedynym źródłem wiedzy o aktorze jest jego własna autoprezentacja, ocena atrakcyjności autoprezentacji zależy głównie od jej pozytywności; ocena atrakcyjności autoprezentacji modyfikowana jest przez relację podobieństwa społecznego oceniającego z aktorem oraz własny styl autoprezentacji oceniającego. Badaniem objęto 106 studentek pedagogiki i 78 studentów politechniki. W pierwszym etapie badania zastosowano Kwestionariusz Siły Ego Barrona w wersji polskiej Reykowskiego, Skalę Koncentracji na Sobie Zakrzewskiego i Strzałkowskiej – polską wersję Skali Samoświadomości Fenigsteina, Scheiera i Bussa; badani z wykorzystaniem Testu Przymiotnikowego ACL Gougha i Heilbruna dokonywali pisemnie anonimowego samoopisu prywatnego oraz samoopisu publicznego w dwóch wariantach – pierwszy samoopis, jakiego mogliby dokonać przed własną grupą studencką, i drugi – przed obcą grupą młodzieży pracującej; w drugim etapie badani otrzymywali do oceny przygotowane przez eksperymentatora fikcyjne arkusze autoprezentacji innych osób – studentów warszawskiej uczelni (badani z wariantu pierwszego) i młodych pracowników warszawskich przedsiębiorstw ze średnim wykształceniem (badani z wariantu drugiego). Pierwszą hipotezę zweryfikowano pozytywnie dla zmiennej: spójność/rozbieżność autoprezentacji publicznej z prywatną; przed audytorium studenckim badani prezentowali siebie skromniej w stosunku do prywatnych przekonań na swój temat, przed audytorium obcym autoprezentacja publiczna była korzystniejsza od prywatnej. Zgodnie z drugą hipotezą uzyskano efekt główny pozytywności ocenianej autoprezentacji dla oceny jej atrakcyjności; autoprezentacja skromna była oceniana istotnie niżej niż autoprezentacja faworyzująca „ja”. W przypadku hipotezy trzeciej dla oceny atrakcyjności autoprezentacji uzyskano efekt interakcyjny rodzaju ocenianej autoprezentacji i własnego stylu autoprezentacji publicznej; autoprezentacja faworyzująca była oceniana najmniej korzystnie przez osoby o skromnej własnej autoprezentacji publicznej, autoprezentację skromną najniżej oceniały osoby same stosujące faworyzujący styl autoprezentacji. Uzyskano efekty interakcyjne związane z płcią – kobiety wyżej oceniały autoprezentację studenta, mężczyźni autoprezentację pracownika; kobiety oceniały faworyzującą autoprezentację wyżej, mężczyźni wyżej oceniali autoprezentację skromną. Osoby o umiarkowanie pozytywnym własnym stylu istotnie korzystniej oceniały cudzą autoprezentację niż osoby o stylu faworyzującym. W zakresie uwarunkowań osobowościowych stwierdzono, że osoby o skromniejszej autoprezentacji publicznej niż prywatnej miały niższy poziom ego niż osoby dokonujące fasadowo pozytywnej autoprezentacji publicznej. |