Abstrakt: |
Przedmiotem badania były oceny określonych zachowań agresyjnych wśród uczniów szkół średnich i młodocianych przestępców. Sformułowano następujące pytania badawcze: czy istnieją różnice pomiędzy percepcją zachowań agresywnych przez licealistów a analogiczną percepcją wychowanków zakładu poprawczego i młodocianych więźniów; jaka kategoria agresji (werbalnej, fizycznej czy przemieszczonej) jest najbardziej potępiana i najbardziej karalna; czy istnieje zbieżność pomiędzy wyznaczanym stopniem szkodliwości, potępienia oraz kary; czy istnieje różnica pomiędzy stopniem potępienia takich samych aktów agresji w zależności od kontekstu (sport i codzienne życie); czy rodzaj uprawianego lub ulubionego sportu ma wpływ na percepcję agresji w życiu i sporcie. W badaniu posłużono się autorskim kwestionariuszem, w którym przedstawiono 29 sytuacji z życia codziennego i sportu, w których występowały zachowania agresywne. Respondentów proszono o ustosunkowanie się do podanych sytuacji. W badaniu uczestniczyło 93 więźniów i wychowanków zakładu poprawczego oraz 88 uczniów technikum i szkoły zawodowej (grupa kontrolna). Badanie wykazało, że istnieją istotne różnice w stopniu potępienia zachowań agresywnych przez młodzież uczącą się i młodocianych przestępców. Nie stwierdzono natomiast istotnej różnicy w formie wyznaczanych sankcji za różne kategorie agresji przez uczniów i więźniów oraz wychowanków zakładu poprawczego. W opinii uczniów godną największego potępienia była agresja werbalna; w tej grupie respondentów najwyższe sankcje wyznaczano za agresję przemieszczoną. Więźniowie z kolei najbardziej potępiali agresję przeniesioną i tę najsurowiej by karali. Jeśli chodzi o wielkość sankcji i stopień potępienia przez obie grupy różnych kategorii agresji w życiu codziennym, istotne różnice zauważono w: stopniu potępienia agresji fizycznej i werbalnej (wśród uczniów); stopniu potępienia i wielkości sankcji za agresję fizyczną i przemieszczoną (wśród uczniów); wielkości sankcji za agresję werbalną i przemieszczoną (wśród uczniów); stopniu potępienia i wielkości sankcji za agresję fizyczną i przemieszczoną (wśród więźniów); wielkości sankcji za agresję werbalną i przemieszczoną (wśród więźniów). Badanie wykazało, że uprawiany albo ulubiony sport nie stanowi czynnika różnicującego oceny różnych kategorii agresji w życiu codziennym i sporcie. Nieco bardziej rygorystycznie wobec agresji w życiu codziennym były nastawione osoby nieuprawiające (i nielubiące) sportów agresogennych. Wobec zachowań agresywnych w sporcie (oprócz agresji werbalnej) bardziej rygorystycznie były nastawione osoby, które nie preferowały agresywnych dyscyplin sportowych (różnica istotna statystycznie). |