Abstrakt: |
Przedmiotem badania podłużnego był rozwój poczucia kontroli u dzieci w wieku szkolnym. Do zebrania materiału wykorzystano Skalę Poczucia Kontroli dla Dzieci Nowickiego-Strickland. Skala ta zawiera 40 pytań, na które respondenci odpowiadali: tak albo nie. W badaniu uczestniczyło łącznie 170 uczniów, którzy w pierwszym etapie badania uczęszczali do klas: trzecich, czwartych i piątych szkoły podstawowej. Poczucie kontroli u uczniów zmieniało się istotnie w okresie późnego dzieciństwa i wczesnej adolescencji. W okresie przejścia dzieci z klasy trzeciej do czwartej szkoły podstawowej zmniejszało się poczucie wpływu na wyniki własnych działań. Poczucie kontroli wewnętrznej z kolei systematycznie narastało u uczniów uczęszczających do klas od czwartej do siódmej szkoły podstawowej. Płeć nieco różnicowała poczucie kontroli respondentów – dziewczęta wykazywały silniejszą tendencję do zewnętrznego poczucia kontroli niż chłopcy w okresie wczesnej adolescencji. Wzrost poczucia kontroli zewnętrznej wśród czwartoklasistów tłumaczono nową sytuacją szkolną dzieci w tym wieku – końcem opieki jednego nauczyciela (zazwyczaj kobiety), zwiększeniem materiału nauczania, zmianą metod nauczania. Wyniki badania ukazały, że związek między poczuciem kontroli i wiekiem nie ma charakteru prostej zależności liniowej. |