Abstrakt: |
Celem badania było poznanie recepcji III Symfonii Pieśni Żałosnych H.M. Góreckiego. Badaniem objęto 136 studentów, którym odtwarzano nagranie utworu; następnie badani opisywali w tzw. protokole słuchania własne przeżycia związane z symfonią, charakteryzowali utwór za pomocą pięciu przymiotników i odpowiadali na pytania dodatkowe dotyczące upodobań muzycznych, częstości słuchania muzyki itp. Badanych podzielono na dwie grupy: grupa A (44 kobiety, 16 mężczyzn) otrzymała informacje o tytule kompozycji, nazwisku twórcy, popularności utworu w Europie, grupa B (38 kobiet, 28 mężczyzn) nie otrzymała tych informacji. Analiza protokołów słuchania pozwoliła wyłonić pięć stylów odbioru: literacko narracyjny – odwoływanie się do skojarzeń pozamuzycznych dotyczących świata rzeczywistego, muzyka konotowała obrazy przyrody, zdarzeń, relacje międzyludzkie – 34,3% badanych z grupy A i 25,7% z B; symboliczno-sakralny – muzyka wyrażała świat sacrum, stan duchowego przeżywania związanego z odkrywaniem świata i cierpienia, była wyrazem filozoficznych poszukiwań istoty bytu i prawdy – 28,6% A i 25,7% B; nastrojowo-emocjonalny – muzyka uruchamiała emocje, wyrażała nastrój żalu, smutku, pozwalała na intymne zanurzanie się emocjonalne i internalizację niesionych wartości – 22,8% A i 30,3%; estetyczno-muzykologiczny – muzyka poddana była analitycznemu oglądowi, odbiorca przy pomocy znanych sobie kategorii muzykologicznych skupiał się na analizie kompozycji, związkach słowno-muzycznych, poddawał swoje uczucia próbie krytycznego spojrzenia – 10% A i 10,6% B; negacji estetycznej – negatywnie oceniano muzykę, wskazując na odrzucenie utworu w płaszczyźnie estetycznej lub na całkowite niezrozumienie utworu – 4,3% A i 6,1% B. W grupie A najczęściej wskazywano przymiotniki: smutny – 28 wyborów, żałosny – 25, refleksyjny – 20; w grupie B: smutny – 19, nastrojowy – 14, refleksyjny i żałobny – po 11. Stwierdzono, że utwór pobudził różne sfery znaczeniowe; podstawowa linia interpretacji była zgodna z intencjami twórcy i charakterem utworu. |