Przedmiotem badania było rozumienie samotności przez dzieci i młodzież. W badaniu uczestniczyło łącznie 226 osób, w tym: 32 dzieci w wieku od trzech do siedmiu lat (16 dziewczynek i 15 chłopców); 91 uczniów w wieku od ośmiu do 14 lat (43 dziewczęta, 48 chłopców); 59 uczniów w wieku od 15 do 19 lat (w tym 39 dziewcząt i 20 chłopców); 45 młodych dorosłych w wieku od 20 do 24 lat (studenci, w tym 24 kobiety i 21 mężczyzn). Respondentów pytano o: rozumienie pojęcia samotność; wyróżniono wypowiedzi: tautologiczne i synonimiczne; opisujące sytuacje, w których przeżywa się samotność; opisujące czynności i zachowania związane z samotnością; opisujące stan psychiczny wskazujący na samotność; powołujące się na względnie trwałe cechy wewnętrzne opisujące lub towarzyszące samotności; rozumienie pojęcia być samotnym; znaczenie mogło być pozytywne, negatywne albo ambiwalentne; uwarunkowania samotności; wyróżniono na podstawie wypowiedzi przyczyny zewnętrzne (losowe, sytuacyjne, środowiskowe, kulturowe) i wewnętrzne (osobowościowe, charakterologiczne, podmiotowe). Młodsze dzieci przedszkolne kojarzyły samotność z uczuciem przede wszystkim negatywnym. Budowały swoje wypowiedzi na dosyć odległych skojarzeniach, np. Wiem, to wtedy, gdy dostaniemy klapsa. Starsze dzieci przedszkolne, tj. od szóstego roku życia, próbowały dookreślić definicję samotności, kojarzyły ten stan z różnymi sytuacjami, np. To jest to, że nie ma się pieniędzy, że nie ma się dzieci. Także starsze przedszkolaki wiązały samotność z negatywnym uczuciem, któremu towarzyszy smutek, rozstanie, rozłąka, np. To tak, jakby ktoś leżał w separatce, jak ja w sanatorium; To znaczy, że jak ktoś jest sam i jak się urodził, to jego tata, mama, babcia mogli umrzeć, no i nie ma nikogo bliskiego. Na ogół dzieci nie potrafiły odpowiedzieć na pytanie: Czy wiesz, co to znaczy być samotnym; dzieci odpowiadały tak albo nie, co świadczy o niezrozumieniu pytania. Chłopcy wykazywali nieco silniejszą tendencję do preferowania samotności niż dziewczynki, np. Lubię przebywać samotnie, bo wtedy mogę dzwonić…, mogę żerować w kuchni. Dla dziewcząt samotność oznaczała smutek, niepewność oraz nudę – w dotychczasowym procesie socjalizacji dopasowywały się do wymagań społecznych i czerpały satysfakcję z udanych relacji. Młodzież w środkowej i późnej fazie dorastania definiowała samotność jako stan izolacji przede wszystkim od przyjaciół, bliskich (To stan fizyczny, w którym człowiek zostaje sam), rzadziej w kontekście stosunków rodzinnych (Odczuwam ją, gdy rodzina mnie nie chce; Gdy rodzice są zapracowani i zmęczeni). Samotność doskwierała młodzieży zwłaszcza w sytuacjach braku możliwości komunikowania się między ludźmi, np. Samotny jestem, gdy jestem skłócony, wtedy nikt nie chce ze mną porozmawiać. Zdaniem respondentów z tej grupy duża liczba przyjaciół nie wykluczała poczucia osamotnienia: Czasem właściwie można mieć wielu przyjaciół i też być samotnym. Uczniowie kojarzyli samotność z wewnętrzną pustką: Człowiek samotny nie potrafi dawać siebie innym, nie potrafi kochać, i dlatego czuje się niekochany. Samotność – w opinii badanych – może być uczuciem ambiwalentnym, a nawet pozytywnym, pod warunkiem że pozwala na rozwiązanie problemów: Każdy człowiek ma potrzebę bycia samotnym przez pewien czas; Odpowiada mi to, ale niezbyt często; Samotność można traktować jako pewnego rodzaju odpoczynek od bliźnich. Niektórzy uczniowie dostrzegali przyczyny samotności w świadomym wyborze człowieka, inni – w błędnie wybieranych celach życiowych.