Celem badania była ocena przydatności nowo wprowadzonego instrumentu – stażu u pracodawcy – w aktywizacji zawodowej bezrobotnych absolwentów. Badanie przeprowadzono w pięciu rejonowych urzędach pracy województwa płockiego – Płock, Gostynin, Łęczyca, Sierpc, Kutno; skierowano ankietę do wszystkich absolwentów, którzy odbywali staż u pracodawcy na początku 1997 roku – 290 osób; otrzymano 246 odpowiedzi. Wszyscy badani ukończyli szkołę w 1996 roku i zarejestrowali się w urzędzie pracy wkrótce po zakończeniu nauki; 76% stanowiły kobiety; ponad połowę stanowiły 18- i 19-latki ze szkół średnich i policealnych; 67% mieszkało w mieście. Wśród badanych 50,6% ukończyło szkołę średnią zawodową, 20,8% ogólnokształcącą, 13,1% zasadniczą zawodową, 11% policealną. W strukturze zawodowej dominowały kierunki: technik ekonomista – 32,5%, bez zawodu – 18,4%, technik mechanik lub samochodowy – 11,4%, elektrotechnicy – 9,8%. 1/3 badanych uważała się za dobrze przygotowanych do zawodu; ponad 52% oceniało, że w szkole uczono ich głównie teorii. Głównym celem rejestracji w urzędzie było znalezienie pracy – 81%; odpowiedzi wskazujące, że formy aktywizacji i podnoszenie kwalifikacji stanowiły ważny motyw, wskazało blisko trzy czwarte badanych. Jako zastrzeżenia wskazywano brak prawnego stosunku pracy w przypadku stażu, niskie stypendium. Większość badanych (46%) otrzymała jedną ofertę konkretnego pracodawcy, u którego odbywali staż, 30% znalazło pracodawcę samodzielnie, 25% wybierało z kilku ofert. 74% odbywało staż u państwowego pracodawcy. Oczekiwaniem związanym ze stażem było głównie znalezienie pracy – 50%. Główną wskazywaną korzyścią były czynniki związane z poprawą sytuacji badanych na rynku pracy i zwiększeniem szans na znalezienie zatrudnienia. Ocena stażu była u większości badanych pozytywna; dla 68% staż wiązał się z łatwiejszym znalezieniem pracy, 63% podkreślało, że zdobyli nowe kontakty z ludźmi, 58% – że zdobyli nowe umiejętności. Blisko połowa deklarowała, że chciałaby w przyszłości pracować w miejscu podobnym do miejsca stażu. Powody niezadowolenia ze stażu wskazała niecała 1/3 badanych, głównie było to zbyt niskie stypendium – blisko jedna czwarta. 38% uważało, że staż w nikły sposób przygotowuje ich do pracy; 53% wskazywało przydatność stażu jako formy przygotowania do samodzielnych ról zawodowych. Ponad 64% badanych chciałoby podjąć pracę w miejscu odbywania stażu. Ponad połowie trudno było jednoznacznie odpowiedzieć, czy pracodawca po stażu zaproponuje im pracę; 24% sądziło, że nie zrobi tego z powodu braku środków. Wśród działań mających poprawić szanse na znalezienie zatrudnienia badani wskazywali najczęściej kontynuowanie nauki w szkole – 60%. Wśród akceptowanych warunków dotyczących przyszłej pracy 60,3% wskazało dalszą naukę i zmianę zawodu, 56,9% pracę zmianową, 46,4% zmianę miejsca zamieszkania. Wśród sektorów wskazywanych jako miejsce przyszłej pracy blisko 40% wskazało sektor państwowy, dla prawie połowy badanych sektor był obojętny.