Abstrakt: |
Celem badania ankietowego było uzyskanie informacji o prowadzeniu orientacji zawodowej w szkołach podstawowych specjalnych województwa warszawskiego, okolicznościach utrudniających prowadzenie informacji zawodowej, pomysłach usprawnienia pracy w zakresie orientacji zawodowej. Wyniki ankiety uzupełniono o informacje zebrane podczas rozmów z psychologami szkół specjalnych podczas zebrań w poradni koordynującej, omawiania ich problemów. Ankietą objęto 14 psychologów. Wszyscy stwierdzili, że prowadzą rozmowy z uczniami klas ósmych o wyborze zawodu i przeprowadzają pogadanki o możliwościach kształcenia zawodowego. 13 placówek organizowało wycieczki do szkół zawodowych; przede wszystkim zwiedzano wtedy warsztaty szkolne oraz omawiano kierunki kształcenia zawodowego, zakres prac wykonywanych podczas zajęć, przeciwwskazania i wymagania do danego zawodu. Prawie w każdej szkole organizowano pogadanki z uczniami klas siódmych i ósmych dotyczące możliwości zdobycia zawodu i wymagań do określonych zawodów. Badani rozmawiali z wychowawcami klas siódmych o wyborze zawodu i właściwym ukierunkowaniu uczniów. Konsultacje z psychologiami poradni psychologiczno-pedagogicznych i psychologami szkół zawodowych specjalnych były pojedynczymi przypadkami. Psychologowie udzielali uczniom informacji o zawodach również podczas zajęć praktycznych, przygotowywali ich do wyboru zawodu podczas indywidualnych rozmów, przeprowadzali badania psychologiczne (we wszystkich szkołach; wykorzystanie Skali Inteligencji D. Wechslera, testów przyrządowych). Filmy zawodoznawcze wyświetlała jedna szkoła. Wśród okoliczności utrudniających prowadzenie informacji zawodowej zdecydowana większość badanych wskazywała małą liczbę zawodów dostępnych dla uczniów upośledzonych umysłowo; wskazywano też zbyt późno dostarczane informacje ze szkół zawodowych o kształceniu w danym roku szkolnym, brak wyczerpujących informacji o wymaganiach zdrowotnych, brak kontaktu z rodzicami. Jako usprawnienia wskazywano rozszerzenie kształcenia zawodowego uczniów upośledzonych umysłowo, większą dostępność zawodów atrakcyjnych dla uczniów. Podstawą podejmowania decyzji o dalszym kształceniu była dostępność szkół zawodowych. Problemem większości szkół był brak lekarzy specjalistów, którzy konsultowaliby możliwości zdrowotne uczniów z wymaganiami do zawodu. Badani sygnalizowali brak dostatecznej ilości i jakości materiałów do prowadzenia orientacji zawodowej. W szkołach specjalnych brakowało aktywnej postawy młodzieży w podejmowaniu decyzji zawodowej. |