Abstrakt: |
Celem badania było określenie sytuacji, w jakiej znajduje się poradnictwo zawodowe. Badaniem ankietowym objęto 594 poradnie, odpowiedziało na nią 327, uzyskano 574 odpowiedzi indywidualne od pracowników zajmujących się doradztwem zawodowym, w tym z 314 z informacjami dotyczącymi ich wyposażenia metodycznego i technicznego. Stwierdzono, że zdecydowaną większość doradców stanowiły kobiety – 518, osoby zatrudnione w wymiarze całego etatu – 77,7%. Ponad 75% badanych miało staż pracy na stanowisku doradcy do 15 lat. Na ankietę odpowiedzieli głównie psycholodzy – 308 osób, pedagodzy – 222. Najwięcej doradców brało udział w szkoleniach dotyczących wyboru zawodu przez uczniów – 60,4%. Większość chciała uczestniczyć w szkoleniach: 71,2% – w szkoleniach teoretycznych i praktycznych, 59% – w szkoleniach dotyczących doradztwa zawodowego, 65% – w szkoleniach dotyczących technik diagnostycznych. Warunki pracy były trudne – doradca miał swoje miejsce pracy w 175 poradniach, w 135 specjalistyczny gabinet; wyposażenie w środki techniczne było niewystarczające. Zestaw metod diagnostycznych był stosunkowo szeroki. Wśród testów psychologicznych badających sprawność intelektualną najczęściej stosowano Test Ravena – 96,4%; wśród badających osobowość – Inwentarz Osobowości Eysencka – 89,2%; wśród badających zainteresowania – Inwentarz Zainteresowań CMPP-P MEN – 51,6%.; wśród badających uzdolnienia specjalne – Myślenie Techniczne – 74,6%. Wśród testów pedagogicznych w diagnozie uczniów klas ósmych najczęściej stosowano sprawdziany wiadomości – 41,6%; w diagnozie uczniów opóźnionych w realizacji obowiązku szkolnego – sprawdziany wiadomości i testy – 33,7%. Wśród braków w wyposażeniu diagnostycznym 99,5% badanych zgłaszało brak nowoczesnych, aktualnych sprawdzianów wiadomości, zwłaszcza dla klas VII-VIII i szkół ponadpodstawowych. Za niepokojące uznano przeprowadzanie testów psychologicznych przez niepsychologów. Poradnie realizowały różne działania służące dzieciom i młodzieży; 64,9% doradców prowadziło warsztaty, 83,9% wygłaszało pogadanki dla uczniów i rodziców, 64,3% prowadziło spotkania dla pedagogów szkolnych. Doradcy utrzymywali kontakty z instytucjami oświatowymi – 89,4% i pozaoświatowymi – 81,4%; większość oceniała je jako użyteczne. Wśród propozycji dotyczących usprawnienia doradztwa zawodowego wskazywano m.in. wydzielenie w poradniach etatów dla pracowników merytorycznych zajmujących się wyłącznie doradztwem zawodowym, konieczność posiadania nowoczesnych narzędzi i wyposażenia, konieczność regulacji prawnych dotyczących współpracy międzyresortowej. |