Abstrakt: |
Celem badania było poznanie sposobu rozumienia kategorii pojęciowej dobra dziecka przez studentów. Materiał badawczy stanowiło 120 anonimowych tekstów-definicji kategorii pojęciowej dobro dziecka autorstwa studentów pierwszego roku studiów pedagogicznych WSP w Bydgoszczy. W wyniki analizy wypowiedzi zrekonstruowano stereotypowy model świata oraz scenariuszy zachowania się poszczególnych osób, głównie rodziców i opiekunów dziecka. Aktowi tworzenia portretu dziecka towarzyszyły wyłącznie konotacje pozytywne; obraz rodziców został nakreślony przez wyszczególnienie zadań związanych z rolą społeczną rodzica; wskazywano konkretne scenariusze zachowań osób dorosłych – przepisy wyznaczające działania rodziców; kształtowanie człowieka wyrażało się zawężeniem do sytuacji aktualnej, drugi przypadek dotyczył dalszej perspektywy; dominującym kryterium zachowań dorosłych był pragmatyzm; wychowanie miało charakter zadaniowy. Stereotypowe myślenie studentów podsumowano następująco: w świadomości badanych dobro dziecka jawiło się jako możliwy do zdefiniowania, nieproblematyczny stan rzeczy; konsekwencją usytuowania rozważań w kontekście podstawowej formy społecznej i braku świadomości badanych o innych perspektywach pojmowania pojęcia, stylów i form myślenia była eliminacja problemów etycznych, kontrowersji, konfliktów itp.; badani byli przekonani, że pole problematyczne rozważań nad pojmowaniem pojęcia wyczerpuje zbiór przepisów wskazujących odpowiednie działania, skąd wynikały ograniczenia w definiowaniu dobra dziecka do formułowania recept; badani byli przekonani o skuteczności wiedzy technologicznej zawartej w projektowanych scenariuszach osób dorosłych; sądzili, że rodzice wiedzą najlepiej, co jest dobre dla dziecka, potrafią to określić i zrealizować. Stwierdzono, że proces stereotypizacji nie ograniczał się do osób, obejmował też układ pozycji i ról, postawy i zachowania; przedmiot interpretacji osadzony był w kontekście codziennego doświadczania świata, ograniczony do kontekstu osadzenia. |