Abstrakt: |
Badanie zrealizowano w ramach projektu PPP IBE Dobre praktyki dydaktyczne w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w Polsce; dotyczyło ono postaw nauczycieli wobec reformy programowej, problemów utrudniających jej wdrażanie oraz potrzeb nauczycieli, dyrektorów i uczniów w zakresie skutecznej edukacji przyrodniczej w zgodzie z nową podstawą programową (NPP). Problematyka badawcza obejmowała zagadnienia dotyczące: wprowadzania nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego, w tym przedmiotów przyrodniczych w gimnazjach, oraz określenia działań i uwarunkowań sprzyjających efektywnemu kształceniu w tym zakresie. Badanie miało charakter jakościowy, zastosowano technikę zogniskowanego wywiadu grupowego (FGI) oraz pogłębionego wywiadu indywidualnego (IDI). Łącznie przeprowadzono: 20 FGI z ośmioosobowymi grupami nauczycieli przedmiotów przyrodniczych na poziomie gimnazjalnym – po cztery grupy dla każdego przedmiotu i cztery grupy mieszane (po dwóch przedstawicieli każdego przedmiotu: biologia, chemia, fizyka, geografia); sześć FGI z ośmioosobowymi grupami uczniów: dwie grupy uczniów trzecich klas gimnazjum, dwie grupy uczniów pierwszych klas LO i dwie grupy mieszane, złożone z uczniów wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych; osiem IDI z dyrektorami gimnazjów. Zarówno w przypadku nauczycieli, jak i dyrektorów oraz uczniów, połowę respondentów rekrutowano ze szkół w dużych miastach (powyżej 200 tys.), a połowę – z mniejszych miejscowości. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że badani ze wszystkich grup (nauczyciele, dyrektorzy, uczniowie) w większości zgadzali się z założeniami reformy programowej. Zgodnie z uzyskanymi odpowiedziami wykazano również, że najczęściej wymienianą przyczyną niechęci respondentów do wprowadzanych zmian było poczucie nierealności założeń nowej podstawy programowej. Opisywane przez badanych pedagogów dobre praktyki były w większości zgodne z ideami nowej podstawy programowej (w tym: stosowanie metod aktywizujących, doświadczenia, lekcje terenowe czy umożliwianie uczniom pracy samodzielnej). Jednocześnie zwrócono uwagę, że zdecydowana większość tego typu przedsięwzięć była realizowana poza obowiązkowymi zajęciami lekcyjnymi. |