Badanie miało na celu przybliżenie sytuacji nauczyciela i zawodu nauczycielskiego w Polsce w okresie transformacji. Wykorzystano w nim metodę autobiograficzną poprzez zorganizowanie ogólnopolskiego konkursu na pamiętniki nauczycieli w wieku 35-55 lat pod hasłem Nauczycielska dojrzałość. Zgromadzono w ten sposób 160 tekstów. Badanie stanowiło kontynuację przeprowadzonych w latach 1992-1993 badań autorki nad młodym pokoleniem nauczycieli polskich początkowego okresu transformacji. Analiza zebranego materiału pozwoliła ukazać okres transformacji przez pryzmat doświadczeń i refleksji nauczycieli ujętych w trzech wymiarach: 1) kulturowym, aksjologicznym i cywilizacyjnym; 2) społecznym, politycznym i ekonomicznym; 3) edukacyjnym i zawodowym. Ze wszystkich przemian, jakich doświadczyli nauczyciele, najbardziej kontrowersyjną okazała się reforma edukacji zapoczątkowana w 1999 roku. Jednocześnie najwięcej miejsca w nauczycielskich opisach i refleksjach zajmowały problemy natury aksjologicznej jako następstwa radykalnych przewartościowań na polu wartości kulturowych, społecznych i wspólnotowych. Towarzysząca temu przemiana roli nauczyciela wywoływała w badanych poczucie głęboko przeżywanego rozdarcia aksjologicznego. Średnie pokolenie nauczycieli można było zatem nazwać pokoleniem „wielokrotnie zakwestionowanym”, pozbawionym misji przypisanej im przez tradycję polskiej inteligencji oraz stary ustrój. Jako „najemnik” zatrudniony w szkole nauczyciel oscylował między wymiarem ideologicznym a ekonomicznym, przy wciąż wzrastającej roli wartości materialnych. Zakwestionowano również jego wykształcenie i kazano udowadniać swoją przydatność. Nauczyciel ten, świadomy zachodzących w jego otoczeniu przemian, pozostawał głęboko nieufny w stosunku do przyszłości oraz obawiał się tego, co postrzegał jako zagrożenia niesione przez ekspansję cywilizacji naukowo-technicznej oraz upadek tradycyjnych wartości, w tym norm moralnych i obyczajowych.