Celem badania było sprawdzenie, jak maturzyści oceniają swoje perspektywy na najbliższych pięć lat, związane ze sferą zawodowo-materialną i kulturalną, oraz jak oceniają te szanse ich rodziny. Badaniem podłużnym objęto w sumie osiem prób opolskich maturzystów, z których każda liczyła około 450 osób (rok szkolny 1976/77, dwie próby w roku szkolnym 1984/85, 1986/87, 1987/88, 1989/90, 1990/91, 1992/93). Wyniki badania ujawniły, że u połowy respondentów oceny negatywne występowały dwukrotnie częściej niż oceny pozytywne, z wyjątkiem lat 1976/77, 1989/90 oraz 1990/91, kiedy to proporcje te uległy odwróceniu. Do roku szkolnego 1989/90 ujawniły się następujące tendencje: młodzież wyrażała więcej ocen pozytywnych, a rodziny więcej ocen negatywnych; u młodzieży wystąpiło większe poczucie niepewności w szacowaniu szans i możliwości rozwojowych; w okresie tym nastąpił spadek ocen pozytywnych i wzrost ocen negatywnych u młodzieży i rodzin. W roku szkolnym 1989/90 nastąpił gwałtowny wzrost ocen pozytywnych w stosunku do negatywnych wśród młodzieży i rodzin, lecz utrzymał się wskaźnik niezdecydowania. Po roku szkolnym 1989/90 nastąpił ogólny spadek ocen pozytywnych w stosunku do negatywnych, przy czym wskaźnik ocen negatywnych ustabilizował się na poziomie z roku 1989/90; niepewność u rodzin badanych utrzymała się na poziomie 30%, a u młodzieży spadła do wartości 11% i osiągnęła najniższy poziom ze wszystkich uzyskanych do tego czasu wyników. Analiza odpowiedzi dotyczących planów edukacyjnych młodzieży ujawniła silną zależność między kolejnymi populacjami a kryterium czasu, ocenami możliwości i szans życiowych w najbliższych pięciu latach oraz wartościowaniem dalszego kształcenia i jego form. U maturzystów badanych w latach 1976-1981 oraz 1989-1993 stwierdzono również dodatnią korelację między pozytywnym wartościowaniem wykształcenia wyższego a oceną przyszłych szans i celów życiowych. U badanych z roku 1981 i 1989 wyraźnie spadło zainteresowanie studiami wyższymi we wszystkich ich formach, wzrósł natomiast odsetek osób planujących uczestniczyć w kursach specjalistycznych oraz chcących zakończyć swoją edukację na poziomie szkoły średniej. Zaobserwowano również wyraźne zależności między aspiracjami edukacyjnymi a cechami społeczno-demograficznymi. Ogólnie rzecz ujmując, myślom o przyszłej pracy w większości przypadków towarzyszyło przekonanie o konieczności zdobycia specjalistycznego wykształcenia wyższego, przy czym oprócz motywacji autotelicznej pojawiały się również motywy instrumentalne (np. gwarancja wysokich zarobków).