Abstrakt: |
Celem badania było określenie tożsamości kulturowej młodzieży za pomocą testu alternatywnych wyborów kulturowych, czyli 33 wyborów między dwoma wzajemnie się wykluczającymi zdaniami (konserwatywna propozycja kulturowa i liberalna propozycja kulturowa). Ankietą objęto 900 uczniów w wieku 18 lat uczęszczających do liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego oraz technikum z Poznania, Gniezna, Wrześni i Szczecinka. Do analizy zakwalifikowano 891 ankiet. Poszczególne typy szkół były reprezentowane w próbie przez mniej więcej równą liczbę placówek (około 300). Wśród respondentów dominowały dziewczęta (607). Analiza wyników badań pozwoliła stwierdzić, że był tylko jeden obszar wartości, w których interpretację konserwatywną akceptowała większość badanych i było to rozumienie pojęcia ojczyzna. 2/3 badanych utożsamiała ojczyznę z ziemią swoich ojców, a 1/3 dopuszczała możliwość indywidualnego wyboru ojczyzny postrzeganej bardziej jako więzi międzyludzkie niż więzy krwi. We wszystkich innych sferach (stosunek do innych, rola kobiety w społeczeństwie i rodzinie, stosunki między rodzicami i dziećmi, rola Kościoła i wiary) uczniowie wybierali najczęściej interpretację liberalną. Poglądy młodzieży były różnicowane przez płeć, rodzaj szkoły i miejsce zamieszkania. Uczniowie liceów ogólnokształcących wykazywali ogólnie rzecz biorąc najbardziej liberalną postawę, a najbardziej konserwatywną – uczniowie techników. Miejsce zamieszkania determinowało wybór niektórych odpowiedzi, jednak nie określało jednoznacznie którejś z dwóch orientacji. Dziewczęta znacznie częściej od chłopców były zwolenniczkami liberalnego postrzegania roli kobiety w społeczeństwie i rodzinie, ponadto wykazywały większą tolerancję dla osób o odmiennej orientacji seksualnej i chorych na AIDS, choć mniejszą dla osób odmiennej rasy. Stosunek młodzieży do Kościoła i religii ujawnił duży rozdźwięk między deklarowaną wiarą a zaangażowaniem w praktyki religijne i akceptacją ingerencji Kościoła w sferę państwa demokratycznego. W pierwszym przypadku uzyskano dużo wskazań pozytywnych, w drugim zaś negatywnych. |