Abstrakt: |
Przedmiotem badania było przedstawienie obrazu dziecka/ucznia z lekką niepełnosprawnością intelektualną z punktu widzenia rodzica oraz nauczyciela w kontekście funkcjonowania w środowisku szkolnym. Analizie poddano następujące hipotezy: rodzice i nauczyciele pozytywnie postrzegają ucznia z niepełnosprawnością intelektualną, a negatywna charakterystyka dziecka, wynikająca z cech typowych dla niepełnosprawności intelektualnej, nie zajmuje najważniejszego miejsca przy jego opisie; im niższy poziom przystosowania szkolnego ucznia, tym mniej pozytywnych cech przypisują dziecku rodzice i nauczyciele, częściej też wskazują cechy negatywne. Zbadano 60 uczniów podstawowych szkół specjalnych. Wypowiedzi na ich temat udzieliło 60 rodziców/opiekunów oraz 11 nauczycieli. W celu przeprowadzenia badania specjalnie przygotowano narzędzie nazwane jako: „Skala przymiotnikowa dla rodziców i nauczycieli” (zawierająca łącznie 61 przymiotników/wyrażeń deskryptywnych, w tym: 24 o charakterze pozytywnym, 36 – negatywnym, jeden – neutralnym). W wyniku analizy wypowiedzi rodziców i nauczycieli stwierdzono występowanie różnic w strukturze reprezentowanego obrazu dziecka/ucznia. Badani byli opisywani przez rodziców w pierwszej kolejności ze względu na właściwości charakterologiczne (najczęstsze przymiotniki: otwarty – 80%; dobry – 78,3%; komunikatywny – 60%; pogodny – 58,3%). Z kolei w opisach nauczycieli kategorie charakterologiczne występowały równorzędnie i naprzemiennie z cechami przedstawiającymi funkcjonowanie poznawcze (najczęstsze przymiotniki: potrzebujący mobilizacji – 61,6%; pogodny – 60%; komunikatywny – 55%; chętny do pracy – 51,6%; ciekawski – 46,6%; słabo skoncentrowany – 43,3%). Jednocześnie potwierdzono częściową prawdziwość pierwszej hipotezy. Badani rodzice postrzegali dziecko pozytywnie, bez względu na jego poziom przystosowania do środowiska szkolnego. |