Abstrakt: |
Przedmiotem badania były formy współdziałania podejmowanego przez szkołę, rodziców i instytucje środowiskowe. Dobór próby miał charakter celowy – respondentów dobrano na podstawie takich zmiennych jak: środowisko miejskie i wiejskie, publiczne i niepubliczne szkoły podstawowe i gimnazja, wykształcenie, staż pracy i płeć nauczycieli, rodzaj ukończonej szkoły wyższej. W badaniu uczestniczyło 400 rodziców oraz 85 przedstawicieli instytucji i organizacji działających w środowisku. Posłużono się metodą monograficzną i sondażu diagnostycznego; wykorzystano takie techniki jak: analiza dokumentów, obserwacja uczestnicząca, ankieta, wywiad i techniki statystyczne. Wyniki badania pokazały, że współpraca między rodzicami a szkołą odbywa się najczęściej w tradycyjnej formie zebrań grupowych – takiej odpowiedzi udzieliło 96,7% nauczycieli i 66% rodziców. Ponadto 84,7% nauczycieli i 62,5% rodziców wymieniło uczestnictwo w spotkaniach indywidualnych. 76,7% nauczycieli i 35,3% rodziców brało udział w imprezach oraz uroczystościach szkolnych. 75% nauczycieli podkreślało rozpowszechnienie telefonicznych i korespondencyjnych form kontaktu z rodzicami. Najważniejszą przyczyną, dla której rodzice decydowali się na współpracę z nauczycielami, było dobro dziecka – 91,3% wskazań. Dla 32,8% respondentów najważniejszą motywacją były pobudki ideowe, np. wspólnota celów ze szkołą (najczęściej wśród rodziców uczniów ze szkół niepublicznych – 52% osób z tej grupy wskazywało na taką przyczynę). Przesłanki emocjonalne ważne były jedynie dla co dziesiątego rodzica (współpracę dla własnej satysfakcji wskazało 10% rodziców uczniów ze szkół publicznych i 9% ze szkół niepublicznych), a społeczne (tj. interes środowiska lokalnego) – dla 2,5% respondentów (4% rodziców uczniów ze szkół wiejskich i 2% ze szkół miejskich; 2,7% rodziców uczniów ze szkół publicznych i 2% – ze szkół niepublicznych). Prawne pobudki we współpracy z nauczycielami dostrzegało 5% badanych. 13,5% rodziców uważało, że ich współpraca z nauczycielami powodowana jest jedynie koniecznością (22% osób ze wsi i 10,7% z miasta). Nieco częściej taką motywację wskazywali rodzice uczniów ze szkół publicznych (14,3%; ze szkół niepublicznych 11%). Nauczyciele nie rozumieją jeszcze dobrze podmiotowych założeń w relacji szkoły z rodziną, dlatego też bazują na jednokierunkowym przepływie informacji – od nauczyciela do rodzica. Można więc określić tę sytuację jako niesymetryczną. 32,7% nauczycieli wspomniało, że w szkołach organizuje się prelekcje pedagogiczne dla rodziców, 36% mówiło o przygotowywanych przez siebie zajęciach otwartych dla rodziców. 24% nauczycieli odwiedzało w domach rodziców uczniów (formę tę wskazało jedynie 4,3% rodziców). Można zatem uznać, że szkoła i środowisko rodzinne dość mocno izolują się od siebie, być może z powodu możliwości obustronnej krytyki. |