Abstrakt: |
Celem badania było zebranie opinii uczniów z warszawskich szkół na temat rozpowszechnienia stosowania leków wśród młodzieży. Sformułowano następujące szczegółowe pytania badawcze: Jak uczniowie szkół warszawskich oceniają rozpowszechnienie stosowania przez przyjaciół leków przeciwbólowych, uspokajających, nasennych, przyjmowanych z powodu przygnębienia i złego nastroju oraz braku energii? Czy istnieje związek pomiędzy oceną rozpowszechnienia przyjmowania leków wśród przyjaciół badanych a stosowaniem leków przez badanych uczniów? Badaniem objęto 1675 uczniów; do analizy zakwalifikowano 1387 ankiet. Wśród respondentów, których ankiety poddano analizie, znalazło się 52,4% dziewcząt; badani byli w wieku od 13 do 19 lat. Oprócz ankiety przeprowadzono także wywiady indywidualne z 37 uczniami w wieku od 15 do 20 lat (23 kobiety i 14 mężczyzn). Podczas wywiadów pytano respondentów o: ocenę rozpowszechnienia wśród ich rówieśników stosowania leków przeciwbólowych oraz uspokajających i nasennych bez zalecenia lekarza; poruszanie w rozmowach nastolatków problemu sięgania przez młodzież po leki przyjmowane z powodu trudności natury psychicznej; osoby, które uczestnicy wywiadów traktują jako autorytety w kwestii przyjmowania leków. W ocenie respondentów ich rówieśnicy przyjmują leki z powodu: 1) bólu głowy: nikt/kilka osób (57,8% uczniów gimnazjów G i 46% uczniów szkół ponadgimnazjalnych SPG); sporo (22,2% G, 28,6% SPG); większość/wszyscy (20% G, 25,4% SPG); 2) bólu brzucha: nikt/kilka osób (62,2% G, 53,8% SPG); sporo (19,7% G, 25,3% SPG); większość/wszyscy (18% G, 20,8% SPG); 3) zdenerwowania: nikt/kilka osób (93,6% G, 91,8% SPG); sporo (4% G, 6% SPG); większość/wszyscy (2,3% G, 2,2% SPG); 4) przygnębienia, złego nastroju: nikt/kilka osób (94,6% G, 93,8% SPG); sporo (3,4% G, 4,1% SPG); większość/wszyscy (2% G, 1,9% SPG); 5) braku energii: nikt/kilka osób (94,4% G, 89,6% SPG); sporo (2,7% G, 7,8% SPG); większość/wszyscy (2,9% G, 2,6% SPG). Na podstawie wyników badania wykazano, że opinie uczniów na temat stosowania leków przez ich rówieśników są dość zbieżne z rzeczywistym użyciem tego typu środków wśród młodzieży. Prawie co czwarta badana osoba uważała, że większość albo wszyscy stosują leki przeciwbólowe, ale – jak się okazało – 20-30% uczniów w roku poprzedzającym badania ani razu nie stosowało żadnych środków przeciwbólowych. Na tej podstawie można sądzić, że uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych nieco przeceniają upowszechnienie stosowania środków przeciwbólowych przez ich rówieśników. Zaobserwowano zależność pomiędzy przyjmowaniem leków i przypisywaniem przyjaciołom przyjmowania środków farmaceutycznych. Uczniowie, którzy brali aktualnie leki, byli bardziej skłonni szacować, że ich przyjaciele też biorą takie środki. Nie stwierdzono zależności pomiędzy oszacowaniem rozpowszechnienia przyjmowania leków a stosowaniem takich środków. Ten wniosek może być podstawą przyszłych działań profilaktycznych. |