Abstrakt: |
Celem badania było zweryfikowanie hipotezy o negatywnym wpływie relacji podmiot – autorytet na zdolności poznawcze poprzez wywoływanie stresu w podmiocie. Eksperymentem objęto 20 uczniów klasy drugiej liceum ogólnokształcącego (50% kobiet i mężczyzn w wieku 15 lat). Badanych poinformowano, że odbędzie się badanie mające na celu sprawdzenie rzetelności testu z zadaniami przestrzennymi i językowymi. Połowę grupy poinformowano, że pomiar przeprowadzi psycholog, połowę zaś – że będzie to znany psycholog (zmienna eksperymentalna). Uczniów przydzielono do grup losowo. Rolę autorytetu w psychologii odgrywał profesor matematyki niezapoznany z informacjami, jakie eksperymentatorzy przekazali na jego temat uczniom. Po rozwiązaniu testu (trzy zadania językowe i trzy przestrzenne) na sali, w której znajdował się psycholog/autorytet, uczniowie w innym pomieszczeniu poddawali ocenie poziom trudności testu, poziom odczuwanego stresu w trakcie badania oraz poziom ich mobilizacji (kwestionariusz własnej konstrukcji wykorzystujący skalę Likerta). Wyniki badania pozwoliły potwierdzić hipotezę o negatywnym wpływie autorytetu na zdolności poznawcze. Badani mający kontakt z osobą postrzeganą jako autorytet deklarowali podwyższony poziom stresu, ponadto stwierdzono w ich przypadku spadek poprawności wykonywanych zadań poznawczych. Analiza relacji regresyjnych między zmiennymi ujawniła, że bezpośredni wpływ autorytetu na funkcjonowanie poznawcze był silniejszy niż deklarowany poziom stresu, czyli ewentualny mediator w tej relacji. Oznaczało to, że autorytet generował stres, jednak poziom stresu słabiej wyjaśniał zmiany w wykonywaniu zadań poznawczych przez badanych. |
Publikacje: |
- Białek, M., Kulawik, A., Jaskółowska, A. i Żukowska, A. (2011). Wpływ autorytetu jako stresora na osłabienie funkcjonowania poznawczego. Przegląd Badań Edukacyjnych, 2(13), 21-32.
|