Abstrakt: |
Badanie miało na celu określenie subiektywnego poczucia jakości życia uczniów niepełnosprawnych intelektualnie, ze szczególnym uwzględnieniem życia szkolnego. Badaniem objęto 820 osób, w tym 507 uczniów z niepełnosprawnością intelektualną (307 uczących się w szkołach specjalnych i 200 uczących się w szkołach integracyjnych) oraz 313 uczniów w normie intelektualnej ze szkół masowych. Badani uczęszczali do klas piątych szkoły podstawowej (uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną ze szkół specjalnych – 101 osób, ze szkół integracyjnych – 99, uczniowie w normie intelektualnej – 121), klas drugich gimnazjum (odpowiednio 109, 101 i 109) oraz klas drugich szkoły zawodowej (97, 0 i 83). W badaniu wykorzystano narzędzia badawcze własnej konstrukcji – Skalę Jakości Życia (pierwowzorem była skala A. Cambella) i Skalę Jakości Życia Ucznia w Szkole. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że tak badani upośledzeni umysłowo, jak i znajdujący się w normie intelektualnej, wysoko oceniali swoją satysfakcję z życia rodzinnego, następnie z przyjaciół i z czasu wolnego. Wśród najniżej ocenianych wymiarów znalazły się szkoła i warunki finansowe rodziny. Oceny badanych zależne były od ich wieku – wraz z wiekiem następowało przesunięcie z koncentracji na relacjach rodzinnych na relacje z rówieśnikami. Stwierdzono także statystycznie istotną różnicę między ocenami szkoły na Skali Jakości Życia dokonanymi przez uczniów z różnych typów szkół – uczniowie niepełnosprawni ze szkół integracyjnych oceniali swoją satysfakcję z tej sfery życia wyżej zarówno od dzieci niepełnosprawnych ze szkół specjalnych, jak i dzieci w normie intelektualnej. Analiza odpowiedzi udzielonych przez badanych na Skali Jakości Życia Ucznia w Szkole ujawniła niespójność ocen uczniów dotyczących szkoły, wyrażonych na obu skalach, tzn. oceny ogólnej na Skali Jakości Życia i ocen cząstkowych na Skali Jakości Życia Ucznia w Szkole. Pomimo, że w pierwszym przypadku oceny uczniów niepełnosprawnych umysłowo ze szkół integracyjnych były wyższe od ocen pozostałych badanych, w tym uczniów szkół specjalnych, oceny cząstkowe w tej grupie okazały się niższe. Dotyczyło to oferty kół zainteresowań, szkolnych zajęć sportowych, dbałości szkoły o wyżywienie, trudności zadań i tempa pracy oraz dawanej przez nauczycieli możliwości zgłaszania i realizacji własnych pomysłów. |