Abstrakt: |
Celem badania była weryfikacja hipotezy o związku świadomości środowiskowej z postawami patriotycznymi. Próbę badawczą stanowiła grupa 226 uczniów szkół podstawowych oraz 215 studentów z Warszawy. Do zebrania materiału badawczego posłużył kwestionariusz ankiety, w którym poproszono respondentów o zdefiniowanie pojęcia ojczyzna i patriotyzm oraz o wymienienie wszystkich skojarzeń ze słowem Polska. Zgodnie z odpowiedziami uczniów klas I-III ojczyzna to miejsce, za które niektórzy oddają życie (64%) oraz miejsce, za które się walczy (43%). Na podstawie wyników ankiety wykazano, że w toku edukacji następuje przekształcenie mentalne, ponieważ nikt ze studentów nie wskazał takiej odpowiedzi; przeważały natomiast definicje ojczyzny jako kraju, w którym mieszkam (55%) oraz kraju urodzenia (57%). Największym zróżnicowaniem poglądów charakteryzowały się wypowiedzi uczniów klas IV-VI. Patriotyzm dla 44% najmłodszych ankietowanych oznaczał obronę ojczyzny, dla 39% walkę do ostatniej kropli krwi, a dla 33% kochanie i miłość ojczyzny. W klasach wyższych (IV-VI) stwierdzono, że dla ponad 20% uczniów patriotyzm nadal wiąże się z walką, a u 19% pojawiła się już znajomość symboli narodowych. Wśród wypowiedzi studentów przeważała miłość ojczyzny (62%), znajomość historii (51%), szanowanie symboli narodowych (34%) oraz wiara w kraj (33%). Analiza odpowiedzi badanych wykazała, że szanowanie przyrody za aspekt postawy patriotycznej uznało 22% uczniów z klas I-III; 46% uczniów z klas IV-VI oraz 33% studentów. Wśród skojarzeń ze słowem Polska nie został wymieniony żaden park narodowy, charakterystyczne zwierzę czy roślina, żadne lasy czy akcje prośrodowiskowe. Ukształtowanie patriotyczne badanych wiązało się tylko z przeszłością oraz walką dla kraju. Na podstawie wyników stwierdzono brak powiązań w programie edukacji środowiskowej między edukacją przyrodniczą, patriotyczną oraz ekologiczną. |