Przedmiot badania stanowiła odpowiedź na pytanie: W jakim stopniu ocenianie w edukacji wczesnoszkolnej jest zgodne z założeniami, a jak jest w praktyce? Postawiono hipotezę o niewspółmierności rzeczywistości i założeń teoretycznych. Sformułowano także problemy szczegółowe: Jak ewoluował sposób oceniania w klasach I-III? Jakie są założenia oceniania w literaturze oraz w wytycznych MEN? Jaki jest stan rzeczywisty oceniania? Jakie jest zdanie nauczycieli na temat oceniania stopniowego, symbolicznego i opisowego? W jakim stopniu rodzice rozumieją ocenę opisową swojego dziecka? Próbę badawczą stanowiło 100 nauczycieli oraz 100 rodziców z ośrodków miejskich. Do zebrania materiału badawczego posłużyła metoda sondażu diagnostycznego oraz metody statystyczne. Zastosowano narzędzia ankiety oraz analizy dokumentów i wytycznych dotyczących oceniania w edukacji wczesnoszkolnej. Na podstawie odpowiedzi wyróżniono pięć przewodnich grup opisujących podane przez respondentów definicje oceniania: stan wiedzy i umiejętności ucznia (55%); stan zrealizowanego materiału (15%); informacja dla rodzica (13%); sprawdzanie wiadomości i postępów ucznia (12%); informacja dla ucznia (12%). Jako najważniejszą funkcję w ocenianiu badani uznali funkcję informacyjną (66%), następnie motywacyjną (29%) oraz wychowawczą (5%). Dowiedziono, że istnieje wysoka korelacja pomiędzy stażem pracy respondentów a wybraną przez nich funkcją. 89% badanych prawidłowo wskazało rozporządzenie regulujące system oceniania, natomiast 11% nie znało odpowiedniej podstawy prawnej. Wśród preferowanych form oceniania ankietowani najczęściej wybierali literowo-obrazkowe (46%) oraz literowe (44%), następnie: punktowe (6%), cyfrowe (3%) i cyfrowo-obrazkowe (1%). 80% nauczycieli uznało ocenianie opisowe za właściwe. W toku przeprowadzonego badania potwierdzono jednak słuszność hipotezy o rozdźwięku między założeniami a rzeczywistym funkcjonowaniem ocenienia w edukacji wczesnoszkolnej.