Abstrakt: |
Celem badania był opis czynników wpływających na skuteczność i efektywność nauczania zintegrowanego w zakresie edukacji środowiskowej w szkole podstawowej. Próbę badawczą stanowili uczniowie, nauczyciele oraz dyrektorzy z 36 losowo wybranych szkół z powiatów zielonogórskiego (12), legnickiego (13) oraz poznańskiego (11). Do zebrania materiału posłużono się testem osiągnięć szkolnych. Jego wyniki analizowano pod kątem wiedzy środowiskowej, umiejętności praktycznych oraz sfery emocjonalnej. Średni wynik zdobytych punktów przez badanych uczniów wyniósł 34,47 (na możliwych 51). Jednocześnie wykazano, że w szkołach, w których realizowano edukację środowiskową (lub pokrewny przedmiot), uczniowie zdobywali wyższą liczbę punktów (ze średnią wynoszącą 43). W wyniku badania stwierdzono, że uczniowie potrafili: poprawnie klasyfikować rodzaje odpadów (do grup: plastiki, metale, szkło, makulatura); opisać znaczenie parków narodowych; wymienić przykłady działalności negatywnie wpływającej na stan czystości powietrza oraz określić składniki naturalne i przekształcone przez człowieka składniki krajobrazu. Wykazano trudności uczniów m.in. w prawidłowym wyborze dotyczącym typu torby na zakupy; określeniu najmniej szkodliwego rodzaju napędu samochodowego; rozumieniu wiadomości z zakresu edukacji środowiskowej (w większym stopniu uczniów cechowało zapamiętywanie informacji) oraz w zakresie wiedzy na temat zagrożeń środowiska oraz wywoływanych przez nie skutków. Osiągnięcia badanych w sferze emocjonalnej wykazały, że uczniowie nie byli odpowiednio przygotowani do podejmowania samodzielnych działań na rzecz ochrony środowiska. Okazało się, że respondenci nie byli świadomi celowości ochrony przyrody i środowiska. Sformułowano postulaty ukazywania uczniom świata jako zintegrowanej całości, wykorzystywania aktywnych metod poznawania rzeczywistości, a także wdrożenia edukacji środowiskowej jako oddzielnego przedmiotu, wspomagania nauczycieli w tworzeniu szkolnych programów edukacji środowiskowej przez ośrodki doradztwa metodycznego oraz doposażenia szkół w pomoce dydaktyczne. |