Abstrakt: |
Celem badania było określenie sposobu, w jaki uczniowie i nauczyciele odbierają swoje wzajemne interakcje. Wykorzystano metodę projekcyjną, którą objęto 60 uczniów oraz 30 nauczycieli z dwóch szkół średnich. Badani mieli za zadanie odpowiedzieć na 23 pytania zawarte w kwestionariuszach testów zdań niedokończonych własnej konstrukcji (jeden test skierowany do uczniów, drugi do nauczycieli). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że działania normatywne i teleologiczne występujące w interakcjach uczniów i nauczycieli były komplementarne. Co prawda obie grupy badanych wyznaczały sobie odmienne cele i wskazywały różne normy, jednak dopełniały się one w toku interakcji przy uwzględnieniu odmienności ról pełnionych przez uczniów i nauczycieli. Wśród norm, które wzajemnie obowiązywały uczniów i nauczycieli, uczniowie wymienili używanie zwrotów grzecznościowych, stosowanie się do poleceń nauczycieli, nieprzeszkadzanie w prowadzeniu lekcji, bycie uczciwym, wyrażanie szacunku wobec nauczycieli, słuchanie nauczycieli. Nauczyciele wymienili z kolei: wzajemny szacunek, sprawiedliwe ocenianie uczniów, uczciwe wykonywanie obowiązków, indywidualne i konsekwentne traktowanie uczniów oraz wyrozumiałość. Nauczyciele oczekiwali od uczniów przestrzegania ustalonych zasad, szacunku, przygotowywania się do zajęć, aktywności i zaangażowania w naukę. Uczniowie trafnie sądzili, że oczekuje się od nich zachowania ciszy i dyscypliny, sumienności i systematyczności w nauce, przygotowywania się do zajęć oraz aktywności. Z kolei uczniowie sformułowali następujące oczekiwania względem nauczycieli: kultura osobista, sprawiedliwość, uczciwość, obiektywizm i tolerancja. Nauczyciele również trafnie potrafili ocenić te oczekiwania, wskazując na obiektywizm, uczciwość, wyrozumiałość, sprawiedliwość, szacunek wobec uczniów, tolerancję i kulturę osobistą. W przypadku określania teleologicznych interakcji badanych uczniowie postrzegali główną rolę nauczycieli jedynie jako wspieranie rozwoju wychowanków, nauczyciele odnieśli się do roli ucznia bardziej podmiotowo, widząc w nim kreatora czy partnera w interakcjach. |