Abstrakt: |
Celem badania było znalezienie odpowiedzi na pytanie: Jak młodzież o różnym poziomie poczucia bezpieczeństwa postrzega postawy rodzicielskie swoich rodziców? Sformułowano dwie hipotezy badawcze, z których pierwsza głosiła, że matki w percepcji młodzieży o wysokim poziomie poczucia bezpieczeństwa są w większym stopniu akceptujące i pozwalające na autonomię, bardziej konsekwentne w postępowaniu wobec dzieci, w mniejszym stopniu ochraniające i wymagające niż matki w percepcji młodzieży z niskim poziomem poczucia bezpieczeństwa. Druga hipoteza miała analogiczne brzmienie, lecz odnosiła się do ojców. W badaniu zastosowano Kwestionariusz Poczucia Bezpieczeństwa Z. Uchnasta oraz Skalę Postaw Rodzicielskich w opracowaniu M. Plopy. Badaniem objęto uczniów klas jedebastej i dwunastej ze szkoły średniej na Litwie. Młodzież należała do polskiej mniejszości narodowej i pochodziła z Wilna i rejonu wileńskiego. Ogółem przebadano 134 osoby w wieku 15-19 lat, do badań zakwalifikowano 121 wyników (85 dziewcząt i 36 chłopców). 45 osób uczęszczało do szkoły im. Adama Mickiewicza w Wilnie, 34 – szkoły im. Szymona Konarskiego w Wilnie, 42 – szkoły im. Stanisława Moniuszki w Kowalczukach. 62% próby mieszkało w mieście, 38% na wsi. 94% młodzieży wychowywało się w rodzinach pełnych. Badanych podzielono na dwie grupy: o niskim i wysokim poczuciu bezpieczeństwa (odpowiednio 26 i 27 osób). Poczucie bezpieczeństwa młodzieży zależało od postaw rodzicielskich, przy czym nieco inna była konfiguracja postaw matek i ojców dla badanych z niskim i wysokim poczuciem bezpieczeństwa. Zarówno w przypadku matek, jak i ojców młodzieży z niskim poczuciem bezpieczeństwa charakterystyczna była postawa cechująca się: wysokimi wymaganiami wobec dzieci, ostrym egzekwowaniem wykonywania poleceń, nietolerancją i krytyką. Rodzice ci byli też częściej niekonsekwentni wobec dzieci. Rodzice młodzieży o wysokim poczuciu bezpieczeństwa pozostawiali dzieciom większą autonomię. Ojcowie młodzieży o wysokim poziomie poczucia bezpieczeństwa częściej prezentowali postawę akceptującą. W przypadku matek tendencja ta nie była istotna statystycznie. Nadmierne ochranianie przez matki charakterystyczne było dla młodzieży o niskim poczuciu bezpieczeństwa. Nie wykazano takiej zależności dla ojców. |