Abstrakt: |
Badanie zostało przeprowadzone w ramach grantu KBN 1 HO1A 01728 Wartości akademickie a jakość kształcenia i badań naukowych. Relacje pomiędzy aksjologicznym a proceduralnym podejściem do pracy akademickiej oraz zostało dofinansowane w ramach środków na badania statutowe Uniwersytetu Warszawskiego BST 1251/56/07 Nauczyciele akademiccy wobec zmian systemowych, strukturalnych i programowych w szkolnictwie wyższym. Celem badania było określenie postaw nauczycieli akademickich wobec zmian systemowych i strukturalnych w szkolnictwie wyższym. Badaniem ankietowym objęto członków 17 rad wydziałów ze stopniem co najmniej doktora z 11 losowo dobranych uczelni wyższych. Badanie przeprowadzono w dwóch etapach przy wykorzystaniu tego samego narzędzia badawczego oraz na tych samych uczelniach i wydziałach: I etap (luty – marzec 2007) – badanie zasadnicze (N = 500), II etap (listopad – grudzień 2007) – badanie uzupełniające (N = 252). Badani nauczyciele akademiccy mieli podzielone zdania na temat skutków umasowienia studiów wyższych. 53% stwierdziło, że skutki te są pozytywne i byli to częściej samodzielni pracownicy naukowi i osoby powyżej 50. roku życia. Wśród pozytywnych skutków najczęściej wymieniano zapewnienie dużej części społeczeństwa wykształcenia na poziomie wyższym. Pojawiły się też jednak głosy przeciwne – 32% badanych uważało, że w wyniku umasowienia spada poziom kształcenia, a 15%, że następuje dewaluacja kształcenia związana ze spadkiem wymagań wobec studentów. 38% badanych stwierdziło, że studenci mieli wpływ na treści programowe. Najczęściej byli to pracownicy uniwersytetów (43%), najrzadziej zaś – pracownicy uczelni technicznych (35%). 68% respondentów zgodziło się, że dobre obyczaje akademickie w zakresie uprawiania nauki zostały wsparte przez przepisy prawa i sformalizowane procedury. 75% przyznało, że poświęcają zbyt wiele czasu na dydaktykę ze szkodą dla pracy naukowej (najczęściej byli to pracownicy kierunków ekonomicznych, najrzadziej zaś – technicznych). 75% stwierdziło, że o podjęciu problemu badawczego powinna decydować jego użyteczność społeczna (najczęściej byli pracownicy kierunków technicznych, najrzadziej zaś – humanistycznych). Przeciwnego zdania było 18%. Świadczenie usług doradczych poza uczelnią pozytywnie oceniło 87% badanych. 45% respondentów uznało, że nauczyciele akademiccy mają prawo do wykorzystywania osiągnięć naukowych uczelni w pracach na rzecz podmiotów pozauczelnianych (najczęściej przedstawiciele kierunków ekonomicznych). 16% nie zgodziło się z tą opinią, a 16% nie miało na ten temat zdania. 75% badanych pozytywnie oceniło sprzedawanie praw do własności intelektualnej przez uczelnię, 10% oceniło to negatywnie, 25% nie miało zdania. Nastawienie prorynkowe najsilniej objawiło się na uczelniach technicznych (84%). |