Abstrakt: |
Przedmiotem badania były poglądy nauczyciela na temat roli pedagoga w przekazie wartości. Sformułowano następujące pytania badawcze: Jakie są poglądy badanych nauczycieli na temat roli nauczyciela w przekazie wartości? Jakie wartości badani nauczyciele sami przekazują w procesie edukacyjnym? Próbę badawczą stanowiła grupa 231 nauczycieli wybranych publicznych szkół gimnazjalnych w Białymstoku (w tym: renomowanych – 35,9%; integracyjnych – 33,8%; sportowych – 30,3%). 92,6% badanych legitymowało się wykształceniem wyższym, 3,5% – wyższym politechnicznym, 3,5% – innym wykształceniem (bez podawania szczegółowej informacji). 42,4% respondentów nauczało przedmiotów humanistycznych, 29,9% – matematyczno-przyrodniczych, 16,0% – artystyczno-sportowych. Do zebrania materiału badawczego posłużono się ankietą skonstruowaną według kwestionariusza Nauczyciel a system wartości. Prawie wszyscy badani (99,6%) zgodzili się z twierdzeniem o powinności przekazywania wartości przez nauczyciela (zdecydowanie tak – 82,7%; raczej tak – 16,9%; nie miało zdania – 0,4%). Za najlepszy sposób przekazu wartości respondenci uznali dawanie przykładu własną postawą (78,8%), następnie wskazywanie wzorów do naśladowania (53,7%), mówienie o wartościach (48,9%), wprowadzanie w świat kultury i nauki (45,6%). Zgodnie z odpowiedziami badanych nauczycieli jako przyczynę przekazywania wartości najczęściej wymieniano: kształtowanie dojrzałej osobowości (32,5%), rolę szkoły (17,3%), przygotowanie ucznia do przyszłego dorosłego życia (15,6%), brak przekazywania wartości przez rodzinę (12,1%). Najczęściej przekazywanymi wartościami przez respondentów były wartości poznawcze (starania w zdobywaniu wiedzy – 91,8%) oraz etyczne (bycie dobrym człowiekiem – 86,6%). Za główne przyczyny niepowodzeń w przekazie wartości uznano niewłaściwe relacje nauczyciela z uczniem (57,6%), brak zainteresowania młodego człowieka konkretnymi wartościami (53,7%), niezgodność przekazywanych wartości z własnymi przekonaniami ucznia (49,8%). Zwrócono także uwagę na niesprecyzowany system wartości nauczyciela (40,3%). |