Abstrakt: |
Przedmiot badania stanowiło określenie roli dotyku w życiu człowieka w kontekście integracji sensorycznej. Próbę badawczą stanowiła grupa 20 nauczycielek nauczania wczesnoszkolnego, pracujących w Szkole Podstawowej nr 3 oraz Szkole Podstawowej nr 4 w Czerwionce-Leszczynach. Wśród badanych większość była w wieku 31-40 lat (16), w przedziale 21-30 lat oraz 41-50 lat były po dwie badane. Wszystkie respondentki legitymowały się wyższym wykształceniem (16 – magisterskim, cztery – licencjackim). Zróżnicowanie pod względem stopnia awansu zawodowego wyglądało następująco: dwie osoby były nauczycielkami dyplomowanymi, sześć – mianowanymi, 10 – kontraktowanymi, dwie stażystkami. Najwięcej nauczycielek (dziewięć) miało staż pracy mieszczący się w przedziale od 5 do 10 lat; pięć badanych pracowało w szkole 10-15 lat; dwie – 15-25 lat; dwie – powyżej 25 lat; dwie – mniej niż 5 lat. Do zebrania materiału badawczego posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety. Zgodnie z odpowiedziami badanych zmysł dotyku pozwala przede wszystkim wyznaczać bezpośrednio kształty i faktury (25% wskazań), ale także gromadzi ważne informacje o charakterystycznych cechach ciała, jego postaci (20%), stanowi formę komunikacji (15%), odgrywa rolę w kontaktach międzyludzkich (15%), wyraża emocje (10%), uświadamia, że dana rzecz naprawdę istnieje (5%). Wśród czynności ważnych dla rozwoju małego dziecka najczęściej wskazywanymi odpowiedziami były ułatwia poznawanie świata i uczenie się (25%), informuje o temperaturze i bólu (23,2%), dzięki niemu wiemy, czy coś jest twarde czy miękkie, gorące czy zimne (21,4%), zapewnia orientacje przestrzenną (12,5%), ułatwia ocenę rozmiaru i kształtu przedmiotów (10,7%), pozwala określić masę (ciężar) przedmiotów, ich strukturę (7,1%). Ankietowane nauczycielki wśród uczniów przejawiających tzw. obronność dotykową najczęściej obserwowały gwałtowną obronę przed dotykiem w obrębie pewnych części ciała (30%); zaburzenia koncentracji uwagi (25%); trudności z przyjmowaniem pokarmu (15%); nieprawidłową wymowę związaną ze słabo rozwiniętymi mięśniami żuchwy, policzków, twarzy (15%); brak umiejętności radzenia sobie ze stresem (10%) oraz trudności z utrzymaniem higieny jamy ustnej (5%). Na podstawie przeprowadzonego badania potwierdzono odpowiednie przygotowanie pedagogiczne badanych oraz właściwą wiedzę na temat znaczenia zmysłu dotyku w rozwoju dziecka. |